Indikacija
Terapija Aktinijumom-225 PSMA koristi se kod pacijenata sa metastatskim karcinomom prostate rezistentnim na kastraciju, kada standardne opcije lečenja nisu bile efikasne ili se nisu mogle primeniti.
Šta je terapija Aktinijum-225 PSMA?
Aktinijum-225 PSMA terapija, nova zvezda u teranostičkoj medicini, nudi jedinstven pristup detekciji tumora i metastaza, a zatim i njihovom ciljanom lečenju specifičnim lekom. Ova metoda predstavlja primer prelaska na savremenu medicinu zasnovanu na individualnom zdravstvenom stanju svakog pacijenta.
Kod karcinoma prostate, tumorska tkiva se mogu prikazati sa velikom osetljivošću i specifičnošću pomoću Ga-68 PSMA PET/CT, a zatim se sprovodi ciljano lečenje sa Ac-225 PSMA. Ovaj teranostički pristup predstavlja inovativnu metodu koja se uspešno primenjuje uz ohrabrujuće rezultate.
U kontekstu PSMA (prostata specifični membranski antigen) ciljane radioligandne terapije, kliničke studije faze 2 sa beta emitujućim Lutecijum-177 (Lu-177) su uspešno završene, dok su rezultati faze 3 pokazali ohrabrujuće podatke. Međutim, terapija alfa česticama ciljana sa Ac-225 PSMA do sada je ocenjivana kroz nekoliko pretkliničkih eksperimenata, preliminarne dozimetrijske studije i retrospektivne posmatračke studije.
Prva klinička iskustva pokazuju da Ac-225 PSMA postiže PSA odgovor >50% kod 63–70% slučajeva, izražen antitumorski efekat, trajanje odgovora od 10–15 meseci i kompletne remisije kod približno 10% pacijenata.
Lu-177 PSMA naspram Ac-225 PSMA: Poređenje
Zbog nedostatka direktnih poređenja između Lu-177 PSMA i Ac-225 PSMA, još uvek nije moguće sa sigurnošću tvrditi superiornost jednog agensa nad drugim. Ipak, Ac-225 PSMA, kao terapija koja emituje alfa čestice, ima kraći domet u poređenju sa beta zračenjem, što mu pruža potencijalne prednosti u određenim kliničkim indikacijama.
Na primer, u slučajevima sa opsežnom infiltracijom koštane srži, Ac-225 PSMA može smanjiti izlaganje okolnih zdravih ćelija zračenju. Još jedna prednost je u ablaciji mikrometastaza kod ranog stadijuma bolesti ili kod pacijenata koji su prethodno pozitivno odgovorili na lečenje.
Pored toga, postoje preliminarni dokazi da Ac-225 PSMA obećava kod pacijenata sa lošim odgovorom na Lu-177 PSMA ili kod onih sa nepovoljnim prognostičkim biomarkerima. Pretklinička istraživanja pokazala su da alfa zračenje može izazvati jači abskopalni efekat u poređenju sa beta zračenjem, što ukazuje na moguću sinergiju sa imunoterapijom.
Ac-225: Karakteristike
Ac-225 je impresivan radioaktivni element sa fizičkim poluvremenom raspada od oko 10 dana, što ga čini superiornim u pogledu dostupnosti i označavanja. Zahvaljujući emisiji alfa čestica, Ac-225 PSMA ima znatno veću biološku moć u poređenju sa beta zračenjem.
Pojednostavljeno, 8 MBq Ac-225 PSMA može postići isti biološki efekat kao 7,4 GBq Lu-177 PSMA, omogućavajući lečenje uz 1.000 puta manju dozu zračenja.
Trenutne primene i pristupi
Danas se primenjuju protokoli lečenja sa smanjenim dozama i „koktel“ režimi sa kombinacijom Ac-225/Lu-177 PSMA kako bi se smanjio rizik od razvoja kserostomije (sindroma suvih usta), čime se poboljšava podnošljivost terapije sa Ac-225 PSMA.
Ovakav pristup omogućava efikasno lečenje bez kompromitovanja antitumorskog efekta terapije.