Prostat kanseri uzun yıllar boyunca yavaş büyüme eğilimindedir. Erken evre prostat kanseri olan çoğu erkek kendilerine bildirilen değişiklikleri göstermez. Prostat kanserinin işaretleri sıklıkla ileri evrede, kanser büyüdüğünde kendilerini gösterirler.
Prostat kanserinin bazı işaretleri idrar yapmakta sorun, idrarda kan, sertleşme güçlüğü ve sırt, kalçalar veya diğer kemiklerde ağrıdır.
Bu işaretler prostat kanseri seçeneğine götürüyorsa, daha fazla test yapılacaktır. Size gerekli olabilecek testlerden bazılarına burada değinilmektedir:
Prostat kanseri test ve teşhis yöntemleri aşağıdaki gibidir.
PSA kan testi: PSA, prostat bezi tarafından üretilip kanda bulunan bir maddedir. Prostat kanseri PSA seviyelerini yükseltebilir. Kan testleri, PSA seviyenizi görmek ve zaman içerisinde nasıl değişim gösterdiğini incelemek için yapılır.
Trans-rektal ultrason (TRUS): bu testte rektum içerisine küçük bir tetkik cihazı sokulur. Bu cihaz ses dalgaları yapıp prostat bezine çarpıp gelen yankılarını (ekolarını) yakalar. Bu yankılar bilgisayar ekranında bir resim oluştururlar.
Ga-68 PSMA ile Görüntüleme: Ga-68 denilen radyonüklid ile işaretlenmiş peptidler (PSMA) ile yapılmış çalışmalar prostat kanseri nükslerinin ve metastazlarının görüntülemesinde bu yöntemin bilinen diğer görüntüleme yöntemlerine göre daha yüksek oranda lezyonları tespit edebildiğini göstermektedir.
Prostat biyopsisi: biyopsi işleminde doktor kanserli gibi gözüken dokudan küçük bir parça alır. Bu dokuda kanser hücresi olup olmadığı kontrol edilir. Bir ana iğne biyopsisi prostat kanserini belirlemek için sıklıkla kullanılır. Sizde ne tür bir biyopsinin gerekli olacağını ve nasıl yapılacağını doktorunuza sorun.
Lenf nodu biyopsisi: lenf nodları bağışıklık sisteminin küçük bezelye şeklindeki parçalarıdırlar. Doktorunuz kanserinizin prostat bezinden yakındaki lenf nodlarına yayılmış olabileceğini düşünüyorsa bir lenf nodu biyopsisi yapılabilir.
BT (Bilgisayarlı Tomografi) taraması: bu tetkike bazen “BDT (Bilgisayar Destekli Tomografi) taraması” adı verilir. Vücudun birçok görüntüsünü alan bir X ışını türüdür. Bir BT taraması kanserin prostat dışına yayılıp yayılmadığını gösterebilir. BT taramaları, biyopsi sırasında iğneyi yönlendirmek için de kullanılabilirler.
Kemik taraması (sintigrafi): bu test, kanserin kemiklerinize yayılıp yayılmadığını görmek için yapılabilir. Bu tetkiki gerçekleştirmek için kanınızın içerisinde düşük düzeyde radyoaktif maddeden az miktarda verilir. Bu madde vücudun genelinde kemiklerin hasar görmüş alanlarına birikirler. Özel bir kamera bu radyoaktiviteyi belirler ve kemiklerinizin bir resmini oluşturur.
MRG: net resimler almak için X ışınları yerine radyo dalgalarını ve güçlü mıknatısları kullanır. MRG taramaları prostat bezini gösterebilirler ve kanserin prostat bezinin dışına yayılıp yayılmadığını ortaya çıkarabilirler.
Prostat kanseriniz varsa, doktorunuz ne kadar yayıldığını belirlemek isteyecektir. Bu işleme evreleme adı verilir. Diğer insanların kanserlerinin “evre 1” veya “evre 2” dediklerini duymuşsunuzdur. Doktorunuz, hangi tedavi türünün sizin için en iyi seçenek olduğuna karar vermesine yardımcı olması için kanserinizin evresini belirlemek isteyecektir.
Evre, kanserin prostat bezindeki büyümesini veya prostat bezinden yayılmasını açıklar. Ayrıca, kanserin vücudun yakın veya uzaktaki diğer bölümlerine yayılıp yayılmadığını da belirtir.
Kanseriniz Evre 1, 2, 3 veya 4 olabilir. Bu rakam ne kadar düşükse kanserin yayılımı o kadar azdır. Daha yüksek rakamlar (4. evre gibi) prostat bezinin dışına yayılmış daha ciddi bir kanser anlamına gelir.
Çoğu erkekte, evre ameliyat sonrasına kadar bilinmemektedir ve dolayısıyla doktorunuz size evreyi söylemek için o aşamaya kadar bekleyebilir. Kanserin evresini ve bunun sizin için ne anlama geldiğini doktorunuza sorduğunuzdan emin olun.
Doktora sorulacak sorular
Prostat kanseri risk faktörleri, evreleri ve tedavi yöntemleri ile ilgili daha fazla bilgi için tıklayınız.
