Kanserin prostat bezinin dışına yayıldığı düşünülmüyorsa, prostat kanserini tedavi etmeye çalışmak için prostat kanseri ameliyatı yaygın bir seçimdir.
Prostat kanseri için ana ameliyat türü radikal prostatektomidir. Bu operasyonda cerrah, prostat bezinin tamamını ve seminal veziküller de dahil olmak üzere etrafındaki dokuların bir kısmını çıkarır.
Açık prostatektomi olarak adlandırılan prostatektomiye yönelik daha geleneksel yaklaşımda, cerrah prostatı ve yakın dokuları çıkarmak için tek bir uzun cilt insizyonu (kesim) yoluyla işlem yapar. Bu tip ameliyatlar geçmişe göre daha az sıklıkla yapılmaktadır.
Laparoskopik prostatektomide cerrah birkaç küçük kesi yapar ve prostatı çıkarmak için özel uzun cerrahi aletler kullanır. Cerrah, aletleri ya doğrudan tutar ya da aletleri tutan robotik kolları hassas bir şekilde hareket ettirmek için bir kontrol paneli kullanır. Prostatektomiye bu yaklaşım son yıllarda daha yaygın hale geldi. Laparoskopik radikal prostatektomi, deneyimli cerrahlar tarafından yapılırsa açık yaklaşıma benzer sonuçlar verecektir.
Bu açık ameliyat için cerrah, karnınızın alt kısmında göbek deliğinden kasık kemiğine kadar bir kesi (kesik) yapar. Ameliyat sırasında ya genel anestezi (uykuda) altında olacaksınız ya da sedasyon ile birlikte spinal veya epidural anestezi (vücudun alt yarısını uyuşturarak) alacaksınız.
Kanserin yakındaki lenf düğümlerine yayılmış olabileceği makul bir ihtimal varsa (PSA seviyenize, prostat biyopsi sonuçlarınıza ve diğer faktörlere bağlı olarak), cerrah bu lenf düğümlerinden bazılarını bu sırada da çıkarabilmektedir (pelvik lenf olarak bilmektedir). Düğümler, içlerinde kanser hücresi olup olmadığını görmek için laboratuvara gönderilecektir. Herhangi bir düğümde kanser hücreleri bulunursa, cerrah ameliyata devam etmeyebilir. Bunun nedeni, kanserin ameliyatla tedavi edilmesinin olası olmaması ve prostatın alınmasının ciddi yan etkilere yol açabilmesidir.
Prostat kanseri ameliyatından sonra, siz hala anestezi altındayken, mesanenizi boşaltmaya yardımcı olmak için penisinize bir kateter (ince, esnek tüp) yerleştirilecektir. İyileşirken kateter genellikle 1 ila 2 hafta yerinde kalır. Kateter çıkarıldıktan sonra kendi başınıza idrar yapabilirsiniz.
Ameliyattan sonra muhtemelen birkaç gün hastanede kalacaksınız ve aktiviteleriniz birkaç hafta sınırlı olacaktır.
Bu açık prostat kanseri ameliyatı ile cerrah, anüs ile skrotum (perine) arasındaki deride kesi yapar. Bu yaklaşım, sertleşme sorunlarına yol açma olasılığı daha yüksek olduğu ve yakındaki lenf düğümleri çıkarılamadığı için daha az kullanılır. Ancak genellikle daha kısa bir ameliyattır ve ereksiyon endişeniz yoksa ve lenf bezlerinin alınması gerekmiyorsa bir seçenek olabilir. Retropubik cerrahiyi sizin için zorlaştıran başka tıbbi durumlarınız varsa da kullanılabilir. Doğru yapıldığında retropubik yaklaşım kadar iyileştirici olabilir. Perineal operasyon, retropubik prostatektomiye göre daha az ağrı ve daha kolay iyileşme ile sonuçlanabilir.
Ameliyattan sonra, siz hala anestezi altındayken, mesanenizi boşaltmaya yardımcı olması için penisinize bir kateter yerleştirilecektir. İyileşirken kateter genellikle 1 ila 2 hafta yerinde kalır. Kateter çıkarıldıktan sonra kendi başınıza idrar yapabilirsiniz.
Ameliyattan sonra muhtemelen birkaç gün hastanede kalacaksınız ve aktiviteleriniz birkaç hafta sınırlı olacaktır.
Laparoskopik cerrahi ile tedaviyi düşünüyorsanız, bu yaklaşım hakkında bilinenleri ve henüz bilinmeyenleri anlamak önemlidir. En önemli faktörler muhtemelen cerrahınızın beceri ve deneyimidir. Laparoskopik cerrahinin sizin için doğru tedavi olduğuna karar verilirse, mutlaka deneyimli bir cerrah tarafından operasyon yapılması geremektedir.
Laparoskopik radikal prostatektomi (LRP) için cerrah, prostatı çıkarmak için karın duvarındaki birkaç küçük insizyondan özel uzun aletler sokar. Aletlerden birinin ucunda, cerrahın vücudun içini görmesini sağlayan küçük bir video kamera bulunur.
Laparoskopik prostatektominin açık radikal prostatektomiye göre daha az kan kaybı ve ağrı, daha kısa hastanede kalış süresi (genellikle bir günden fazla değil), daha hızlı iyileşme süreleri ve kateterin mesanede daha az süre kalması gibi bazı avantajları vardır.
LRP’den kaynaklanan ereksiyon sorunları ve idrar tutmada güçlük (idrar kaçırma) gibi majör yan etkilerin oranları, açık prostatektomilerle yaklaşık olarak aynı görünmektedir. Bu yaklaşımla mesane kontrolünün iyileşmesi biraz gecikebilir.
Açık prostatektomi ve LRP arasındaki yan etkileri ve nüks olasılığını karşılaştırmak için daha uzun süreli çalışmalara ihtiyaç duyulsa da, her iki prosedürün başarısı da esas olarak cerrahın deneyimi ve becerisiyle belirleniyor gibi görünmektedir.
Robotik prostatektomi olarak da bilinen bu yaklaşımda laparoskopik cerrahi robotik bir sistem kullanılarak yapılır. Cerrah, ameliyathanedeki bir kontrol panelinde oturur ve hastanın karnındaki birkaç küçük insizyondan ameliyat yapmak için robotik kolları hareket ettirir.
Robotik prostatektomi, daha az ağrı, kan kaybı ve iyileşme süresi açısından açık yaklaşıma göre avantajlara sahiptir. Ancak erkeklerin en çok endişe duyduğu idrar veya sertleşme sorunları gibi yan etkiler açısından robotik prostatektomi ile diğer yaklaşımlar arasında bir fark yok gibi görünüyor.
Cerrah için robotik sistem, aletleri hareket ettirirken standart LRP’den daha fazla manevra kabiliyeti ve daha fazla hassasiyet sağlayabilir. Yine de her iki laparoskopik cerrahinin başarısındaki en önemli faktör cerrahın deneyimi ve becerisidir.
Prostat kanseri ameliyatı radikal prostatektominin olası başlıca yan etkileri üriner inkontinans (idrarı kontrol edememe) ve erektil disfonksiyondur (iktidarsızlık; ereksiyon elde etme veya ereksiyonları sürdürme sorunları). Bu yan etkiler, diğer prostat kanseri tedavisi formlarında da ortaya çıkabilmektedir.
İdrar kaçırma: İdrarınızı kontrol edemeyebilirsiniz veya sızıntı veya top sürmeniz olabilir. İdrar tutamama, sizi sadece fiziksel olarak değil, duygusal ve sosyal olarak da etkileme olasılığını sahiptir..
Prostat kanseri ameliyatından sonra, normal mesane kontrolü genellikle birkaç hafta veya ay içinde geri döner. Bu iyileşme genellikle zaman içinde yavaş yavaş gerçekleşir.
Erektil disfonksiyon (iktidarsızlık): Bu, cinsel penetrasyon için yeterli ereksiyon sağlayamayacağınız anlamına gelmektedir.
Ereksiyonlar, prostatın her iki tarafında çalışan 2 küçük sinir demeti tarafından kontrol edilir. Ameliyattan önce ereksiyon olabiliyorsanız, cerrah prostatektomi sırasında bu sinirlere zarar vermemeye çalışacaktır. Bu, sinir koruyucu bir yaklaşım olarak bilinir. Ancak kanser sinirlerin içinde veya çok yakınında büyüyorsa, cerrahın bunları çıkarması gerekecektir.
Sadece bir taraftaki sinirler çıkarılırsa, yine de ereksiyon yaşayabilirsiniz, ancak şansınız, ikisinin de çıkarılmadığından daha düşüktür. Her iki sinir demeti de çıkarılmazsa, ameliyattan sonra bir noktada normal ereksiyonlarınız olabilir.
Ameliyat sonrası ereksiyon olma durumunuz yaşınıza, ameliyattan önce ereksiyon olma durumunuza ve sinirlerin kesilip kesilmediğine bağlıdır. Tüm erkekler ereksiyon olma yeteneğinde bir miktar azalma bekleyebilir, ancak ne kadar gençseniz, bu yeteneği korumanız o kadar olasıdır.
Orgazm değişiklikleri: Ameliyattan sonra, orgazm hissi hala zevkli olmalıdır, ancak meni boşalması olmaz – orgazm “kuru”dur. Bunun nedeni, prostatektomi sırasında meni sıvısının çoğunu yapan bezlerin (seminal veziküller ve prostat) çıkarılması ve spermin kullandığı yolların (vas deferens) kesilmesidir. Bazı erkeklerde orgazm daha az yoğun hale gelir veya tamamen geçer. Daha az sıklıkla, erkekler orgazm ile ağrı bildirir.
Doğurganlık kaybı: Radikal prostatektomi, testisler (spermin yapıldığı yer) ile üretra (spermin vücudu terk ettiği) arasındaki yollar olan vas deferens’i keser. Testisleriniz yine de sperm yapacaktır, ancak ejakülatın bir parçası olarak vücudu terk edemezler. Bu, bir erkeğin artık doğal yoldan bir çocuğa baba olamayacağı anlamına gelir. Prostat kanseri olan erkekler daha yaşlı olma eğiliminde olduğundan, bu genellikle bir sorun değildir.
Lenfödem: Bu, prostat çevresindeki birçok lenf düğümünün çıkarılmasının nadir görülen ancak olası bir komplikasyonudur. Lenf düğümleri normalde sıvının vücudun tüm bölgelerinden kalbe dönmesi için bir yol sağlar. Düğümler çıkarıldığında, zamanla bacaklarda veya genital bölgede sıvı toplanarak şişlik ve ağrıya neden olabilir. Lenfödem tamamen kaybolmasa da genellikle fizik tedavi ile tedavi edilebilir.
Penis uzunluğundaki değişiklik: Ameliyatın olası bir etkisi penis boyunda küçük bir azalmadır. Bu muhtemelen üretranın bir kısmı prostatla birlikte alındığında kısalmasından kaynaklanmaktadır.
Kasık fıtığı: Prostatektomi, bir erkeğin gelecekte kasık (kasık) fıtığı geliştirme şansını artırır.
Bir prostat kanseri ameliyatı riskleri, herhangi bir büyük ameliyatın risklerine çok benzer. Ameliyat sırasında veya hemen sonrasındaki sorunlar şunları içerebilir:
Nadiren, ameliyat sırasında bağırsağın bir kısmı yaralanabilir, bu da karında enfeksiyonlara yol açabilir ve düzeltmek için daha fazla ameliyat gerektirebilmektedir. Laparoskopik ve robotik ameliyatlarda bağırsak yaralanmaları açık yaklaşıma göre daha sık görülebilmektedir..
Lenf düğümleri çıkarılırsa, bir lenf sıvısı topluluğu (lenfosel olarak adlandırılır) oluşabilir ve boşaltılması gerekir.
