INTERNATIONAL PATIENT

Endikasyon

Lu-177 PSMA tedavisi, metastatik kastrasyona dirençli prostat kanseri hastalarında, onaylanmış standart tedavi seçenekleri kullanılamadığında veya etkisiz kaldığında önerilmektedir.

Lutesyum-177 PSMA Tedavisi Nedir?

Lutesyum-177 PSMA Tedavisi Teranostik tıp, kanser tedavisinde kullanılan yeni bir yaklaşımdır. Bu yaklaşımda, tümöre özgü bir ilaç ile görüntüleme yapılarak tümör ve metastazları tespit edilir. Daha sonra, yine tümöre özgü bir ilaç ile bu bölgelere radyasyon verilir. Bu sayede, tümör hücreleri daha etkili bir şekilde yok edilir.

Lutesyum-177 PSMA tedavisi, teranostik tıpta kullanılan en yaygın yöntemlerden biridir. Bu yöntemde, prostat kanseri hücrelerinde bulunan PSMA proteinine bağlanan bir radyoaktif madde kullanılır. Bu radyoaktif madde, tümör hücrelerine odaklanarak radyasyon verir ve hücrelerin ölmesine neden olur.

Lutesyum-177 PSMA tedavisinin avantajları şunlardır:

  • Tümöre yüksek oranda odaklanır ve diğer dokulara zarar verme riski düşüktür.
  • Uzun süreli bir etki sağlar.
  • Diğer tedavilere dirençli olan kanserlerde bile etkili olabilir.

Lutesyum-177 PSMA tedavisinin dezavantajları şunlardır:

  • Yan etkileri olabilir.

Lutesyum-177 PSMA tedavisi, metastatik prostat kanserinde en etkili tedavilerden biridir. Bu tedavi, hastaların yaşam süresini ve yaşam kalitesini önemli ölçüde artırabilir

Lu-177 PSMA : Hedef Tedaviye Doğru

Lutesyum-177 PSMA Nasıl Tedavi Eder?

Lutesyum-177 PSMA tedavisi, kanserli prostat hücrelerinde bulunan ve PSMA adı verilen bir proteine bağlanan radyoaktif bir madde kullanılarak yapılan bir tedavidir. Bu radyoaktif madde, tümör hücrelerine odaklanarak radyasyon verir ve hücrelerin ölmesine neden olur.

PSMA Nedir?

PSMA, glutamat karboksipeptidaz II (GCPII) olarak da bilinen, sağlıklı prostat hücre zarında bulunan bir protein türüdür. Sağlıklı prostat hücreleri doğal olarak çok düşük seviyelerde PSMA üretirken, kanserli prostat tümörleri son derece yüksek seviyelerde PSMA üretir. Prostat kanserinin vücudun diğer bölgelerindeki metastazları için de bu durum aynı şekilde geçerlidir

Lutesyum-177 PSMA Nasıl Uygulanır?

Lutesyum-177 PSMA, damar yoluyla uygulanan bir tedavidir. Tedavi sırasında, hastanın vücuduna önce bir kontrast madde verilir. Bu kontrast madde, tümör hücrelerinin daha iyi görüntülenmesini sağlar. Daha sonra, PSMA adı verilen taşıyıcı moleküle eklenmiş lutesyum-177 radyoaktif maddesi damar yoluyla verilir. Bu radyoaktif madde, PSMA proteinine bağlanarak tümör hücrelerine ulaşır ve radyasyon verir.

Lutesyum-177 PSMA Tedavisinin Etkinliği

Lutesyum-177 PSMA tedavisi, metastatik prostat kanserinde etkili bir tedavi yöntemidir. Yapılan araştırmalara göre, lutesyum-177 PSMA tedavisi sonrası hastaların yaklaşık yarısında, PSA düzeylerinde %50 veya daha fazla azalma görülür. Ayrıca, hastaların yaklaşık üçte birinde, görüntülemede kısmi yanıt gözlenir.

Lutesyum-177 PSMA tedavisinin en yaygın yan etkileri şunlardır;

  • İdrar yolu enfeksiyonu
  • Ağızda kuruluk
  • Yorgunluk
  • Baş ağrısı
  • İştahsızlık
  • İshal

Bu yan etkiler genellikle hafiftir ve tedavinin kesilmesini gerektirmez.

Lutesyum-177 PSMA Tedavisi Kimlere Uygulanır?

Lutesyum-177 PSMA tedavisi, metastatik prostat kanseri olan hastalara uygulanır. Bu tedavi, genellikle diğer tedavilere yanıt vermeyen veya tedaviye dirençli olan hastalarda tercih edilir.

Lutesyum-177 PSMA Tedavisi Türkiye’de Nasıl Uygulanır?

Lutesyum-177 PSMA tedavisi, Türkiye’de bazı hastanelerde uygulanmaktadır. Bu tedaviyi alabilmek için, hastanın öncelikle bir hekim tarafından değerlendirilmesi ve uygun bulunması gerekir.

PSMA İşaretlemede Kullanılan Radyoaktif Elementler

PSMA tedavisinde kullanılan radyoaktif elementler, PSMA ligandlarına bağlanarak tümör hücrelerine odaklanan ve radyasyon yayarak hücrelerin ölmesine neden olan maddelerdir.

Lutesyum - 177

Lutesyum-177 (Lu-177), metastatik prostat kanserinde PSMA tedavisi için en sık kullanılan radyoaktif elementtir. 6.7 günlük yarılanma ömrüne sahiptir ve yaydığı düşük beta parçacıkları (maksimum enerjisi 0.5 MeV) ile tümör hücrelerini hedef alır.

Aktinyum-225

Aktinyum-225 (Ac-225), 10 günlük yarılanma ömrüne sahiptir ve yaydığı alfa parçacıkları (maksimum enerjisi 6 MeV) ile tümör hücrelerini daha da etkili bir şekilde hedef alır. Ancak Ac-225, Lutesyum-177’ye göre daha pahalı ve daha az erişilebilir bir radyoaktif elementtir.

Radyofarmasötikler

PSMA ligandları, radyoaktif elementlerle işaretlenerek radyofarmasötik haline getirilirler. Radyofarmasötikler, damar yoluyla uygulandıktan sonra tümör hücrelerine ulaşarak radyasyon yayar.

Mevcut klinik bilgi, Lu-177 PSMA-617 ve Lu-177 PSMA I&T olarak adlandırılan iki düşük molekül ağırlıklı PSMA-ligandına dayanmaktadır. Bu iki radyoligand, karşılaştırılabilir biyodistribüsyon ve dozimetrik özelliklere sahiptir.

Yeni Konseptler

Metastatik prostat kanserinin hedefe yönelik radyoligand tedavisini daha da iyileştirmek için bazı yeni kavramlar araştırılmaktadır.

Tükürük bezleri ve böbreklerde PSMA tutulumunu azaltmaya yönelik uygulamalar

Tükürük bezleri ve böbrekler, PSMA ligandlarına yüksek oranda bağlanan organlardır. Bu durum, bu organlarda istenmeyen yan etkilere neden olabilir.

Tükürük bezlerinde PSMA tutulumunu azaltmak için aşağıdaki yöntemler araştırılmıştır:

  • Girişimsel sialendoskopi ile kanal genişletilmesi, salin irrigasyonu, steroid enjeksiyonu
  • Botulinum toksininin intraparankimal enjeksiyonu
  • Buz torbaları ile tükürük bezlerini dışarıdan soğutma

Böbreklerde PSMA tutulumunu azaltmak için ise aşağıdaki yöntemler araştırılmıştır:

  • 2-PMPA (selektif glutamat karboksipeptidaz II inhibitörü) kullanımı
  • Mannitol kullanımı

Bu yöntemler henüz geniş hasta serilerinde denenmemiştir.

Plazma proteinlerine bağlanma ile tümör PSMA tutulumunu artırma çalışmaları

Farmasötiklerin plazma proteinlerine bağlanmasının artırılması, spesifik ilaç tutulumunu geliştirirken klirens oranını azaltan etkili bir stratejidir. Bu bilgi ışığında, artmış albümine bağlanma ve yavaşlamış klirens kinetiği ile PSMA radyoligandlarının kullanımı, tedavi amaçlı tümöral tutulumu iyileştirmek için umut verici bir yaklaşım olarak önerilmiştir.

Ancak tümöral PSMA tutulumundaki bu pozitif etkiyle paralel, sağlıklı organlarda istenmeyen artmış PSMA tutulumunun görülmesi, çözülmesi gereken bir sorundur.

Radyohibrit PSMA ligandlar (rhPSMA)

Peptit ve peptit benzeri radyofarmasötiklerin hızlı ve verimli bir şekilde işaretlenmesine olanak tanıyan bir platform teknolojisi sağlamak amacıyla, yakın zamanda radyohibrit PSMA ligandları (rhPSMA) olarak adlandırılan benzersiz ve yeni bir radyofarmasötik sınıfı geliştirilmiştir.

rhPSMA ligandlarının benzersiz bir özelliği, bu ligandların kovalent olarak bağlı hem flor hem de metal kompleksi içermeleridir. Bu amaçla değişimli olarak radyoaktif ve non-radyoaktif izotoplar kullanılmaktadır.

(18F)(natLu)rhPSMA tedavi öncesi görüntüleme, dozimetri ve tedaviye yanıtın değerlendirilmesinde kullanılırken, (19F)(177Lu) rhPSMA tedavide kullanılmaktadır.

Lutetium-177 PSMA Tedavisinin Güvenilirliği Nasıldır?

Lutetium-177 PSMA tedavisi, metastatik prostat kanseri olan hastalarda kullanılan hedefe yönelik bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi, PSMA adı verilen bir proteine bağlanan radyoaktif bir madde kullanılarak yapılır. Radyoaktif madde, tümör hücrelerine odaklanarak radyasyon yayar ve hücrelerin ölmesine neden olur.

Lutetium-177 PSMA tedavisinin güvenliği, çeşitli gözlemsel çalışmalarda değerlendirilmiştir. Bu çalışmalarda, tedavinin genel olarak güvenli olduğu ve kabul edilebilir bir yan etki profiline sahip olduğu görülmüştür.

Yaygın Yan Etkiler

Lutetium-177 PSMA tedavisinin en yaygın yan etkileri şunlardır:

  • Ağız kuruluğu: Hastaların yaklaşık %87’sinde 1. derece ağız kuruluğu görülür.
  • Bulantı ve kusma: Hastaların yaklaşık %50’sinde 1. veya 2. derece geçici bulantı ve %20’sinde 1. veya 2. derece kusma görülür.
  • Yorgunluk: Hastaların yaklaşık %50’sinde 1. veya 2. derece yorgunluk görülür.

Diğer Yan Etkiler

Lutetium-177 PSMA tedavisinin diğer olası yan etkileri şunlardır:

  • Hematolojik toksisite: Hastaların yaklaşık %10’unda 3. veya 4. derece hematotoksisite görülür. Bu durum, kan hücrelerinin sayısında azalma olarak kendini gösterir.
  • Böbrek fonksiyon bozukluğu: Hastaların yaklaşık %5’inde 3. veya 4. derece böbrek fonksiyon bozukluğu görülür.
  • Tükürük bezi fonksiyon bozukluğu: Hastaların yaklaşık %5’inde 3. veya 4. derece tükürük bezi fonksiyon bozukluğu görülür.

Daha Nadir Yan Etkiler

Lutetium-177 PSMA tedavisinin daha nadir görülen yan etkileri şunlardır:

  • Nörolojik toksisite: Hastaların yaklaşık %1’inde 3. veya 4. derece nörolojik toksisite görülür. Bu durum, baş ağrısı, baş dönmesi, nöbetler ve felç gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
  • Karaciğer fonksiyon bozukluğu: Hastaların yaklaşık %1’inde 3. veya 4. derece karaciğer fonksiyon bozukluğu görülür.
  • Pankreas iltihabı: Hastaların yaklaşık %1’inde pankreas iltihabı görülür.
Nefrotoksisite

Derece

0

1

2

3

4

Kreatinin

NS

≤1.5xN

1.5-3.0xN

3.1-6.0xN

>6.0xN

NS: normal sınırlarda, N normal

Kserostomi (Ağız kuruluğu)

1. Derece

Semptomatik, ancak ciddi diyet değişikliğine ihtiyaç yok (örn. kuru veya kalın tükürük); uyarılmamış tükürük akışı> 0.2 mL / dk.’dır

2. Derece

Orta şiddette semptomlar; oral alım değişiklikleri var (örn. bol su, diğer kayganlaştırıcılara ihtiyaç duyulur. Püreler ve/veya yumuşak, sulu gıdalarla sınırlı diyet); uyarılmamış tükürük 0.1 ila 0.2 mL / dk.’dır.

3. Derece

Oral yolla yeterince beslenme yoktur. Tüple ya da parenteral yolla beslenme gereklidir; uyarılmamış tükürük <0.1 mL / dk.’dır.

Hematotoksisite / Kemik iliği toksisitesi

Derece

0

1

2

3

4

Lökosit

≥4

3.0-3.9

2.0-2.9

1.0-1.9

<1.0

Trombosit

NS

75.0-N

50.0-74.9

25.0-49.9

<25.0

Hemoglobin

NS

10.0-N

8.0-10.0

6.5-7.9

<6.5

Granülosit

≥2.0

1.5-1.9

1.0-1.2

0.5-0.9

<0.5

Lenfosit

≥2.0

1.5-1.9

1.0-1.2

0.5-0.9

<0.5

Enfeksiyon

yok

hafif

orta

ciddi

yaşlam tehdidi

Hemoraji

yok

hafif

gros 1-2*

gros 3-4*

masif*

NS: normal sınırlarda, N normal

*ünite transfüzyon

Lutetium-177 PSMA Tedavisinde Diğer Tıbbi Ürünler ile Etkileşim
Radyasyon Güvenliği

Çeşitli çalışmalar, Lu-177 PSMA tedavisi uygulanmış hastalardan; dış radyasyon alımı, atılım ve efektif yarılanma ömrü hakkında veri sağlamaktadır. Hastaların tedavi uygulamasından en az 48 saat sonra taburcu edildiği durumlarda, tedavi başına toplum üyelerinin maksimum efektif doz düzeyi yaklaşık 139 ± 53 μSv düzeylerinde olmaktadır. Ancak bu veriler ayaktan tedavi uygulamalarına kolayca dönüştürülememektedir. Hastaların uygulamadan 6 saat sonra taburcu edildiği, günü birlik tedavi uygulamalarında ise efektif doz 202 ± 43 μSv şeklindedir.

Personel ve taburcu sonrası önlemler ile ilgili olarak, nöroendokrin tümörlerde Lu-177 ile PRRT için önerilenlerle aynı önlemlerin alınması gerekir.

Lutetium-177 PSMA Tedavisi Kimlere Uygulanır?

Lutetium-177 PSMA tedavisi, metastatik, kastrasyona dirençli prostat kanseri (mCRPC) olan hastalarda uygulanan bir hedefe yönelik tedavi yöntemidir. Bu tedavide, PSMA adı verilen bir proteine bağlanan radyoaktif bir madde kullanılır. PSMA, prostat kanseri hücrelerinde yüksek oranda eksprese edilir. Bu nedenle, PSMA ligandı, tümör hücrelerine bağlanarak radyasyonun tümör hücrelerinde birikmesine neden olur. Bu da, tümör hücrelerinin ölmesine yol açar.

Lutetium-177 PSMA tedavisinin endikasyonları şunlardır:

  • Diğer tedavi seçeneklerinin tükendiği durumlarda

Lutetium-177 PSMA tedavisi, diğer tedavi seçeneklerinin etkisiz kaldığı veya artık uygulanamadığı durumlarda kullanılabilir. Bu durum, hastanın genel sağlık durumunun kötüleşmesi, organ fonksiyonlarının bozulması veya tedaviye rağmen hastalığın ilerlemesi gibi nedenlerle olabilir.

  • Standart alternatif tedavi seçeneklerinin uygun olmadığı hastalarda

Lutetium-177 PSMA tedavisi, bazı hastalarda standart alternatif tedavi seçeneklerinin uygun olmadığı durumlarda da kullanılabilir. Örneğin, kemik metastazı olan hastalarda, kemik iliği toksisitesi riski nedeniyle kemoterapi uygulanması zor olabilir. Bu durumda, lutetium-177 PSMA tedavisi, daha az kemik iliği toksisitesine neden olduğu için tercih edilebilir.

  • Tedavi öncesi Ga-68 PSMA PET/BT görüntülemesinde, yeterli düzeyde PSMA ligand tutulumunun (uptake) gösterildiği durumlarda

Lutetium-177 PSMA tedavisinin etkinliği, tedavi öncesi Ga-68 PSMA PET/BT görüntülemesinde gösterilen PSMA tutulumuna bağlıdır. Ga-68 PSMA PET/BT görüntülemesi, tümör hücrelerinde PSMA ekspresyonunu göstermede oldukça etkili bir yöntemdir. Bu nedenle, tedavi öncesi Ga-68 PSMA PET/BT görüntülemesi, lutetium-177 PSMA tedavisinin uygunluğunu değerlendirmek için önemlidir.

Lutetium-177 PSMA tedavisinin kontrendikasyonları şunlardır:

  • Hayat beklentisi 6 aydan az olan olgular (ECOG performans skoru >2)

Lutetium-177 PSMA tedavisi, diğer radyonüklid tedavilere benzer şekilde, yaşam beklentisi kısa olan hastalarda önerilmemektedir. Bu durum, tedavinin etkinliğinin ve hastanın yaşam kalitesine olan katkısının sınırlı olmasından kaynaklanmaktadır.

  • Yönetilemeyen idrar yolu tıkanıklığı veya hidronefroz varlığında

Lutetium-177 PSMA tedavisi, böbreklere radyasyon maruziyetini artırabilir. Bu nedenle, yönetilemeyen idrar yolu tıkanıklığı veya hidronefroz varlığında, tedaviden önce bu durumun düzeltilmesi gerekir.

  • Organ fonksiyonlarında progresif bozulma durumunda

Lutetium-177 PSMA tedavisi, böbrekler, karaciğer ve kemik iliği gibi organlara radyasyon maruziyetini artırabilir. Bu nedenle, organ fonksiyonlarında progresif bozulma olan hastalarda, tedavinin riskleri ve faydaları dikkatlice değerlendirilmelidir.

  • Kemik iliği depresyonunda

Lutetium-177 PSMA tedavisi, kemik iliği toksisitesine neden olabilir. Bu nedenle, kemik iliği depresyonu olan hastalarda, tedavinin riskleri ve faydaları dikkatlice değerlendirilmelidir.

Lutetium-177 PSMA tedavisi, diğer tıbbi ürünlerle bilinen bir etkileşime sahip değildir. Ancak, kemik iliği supresyonu üzerinde iyi bilinen etkileri nedeniyle, yarım vücut ışınlama (veya eşdeğeri), kemoterapi veya radyoaktif kemik ajanları (Radyum 223) ile tedavi, en az 4 hafta öncesinden kesilmelidir.

Lutetium-177 PSMA Tedavisinde Dozimetri

Lutetium-177 PSMA tedavisinde normal organlar için belirlenmiş absorbe edilen spesifik doz tolerans limitleri şunlardır:

  • Kırmızı kemik iliği için 2 Gy
  • Böbrekler için 28-40 Gy
  • Tükürük bezleri için 35 Gy

Lutetium-177 PSMA tedavisi, özellikle bireysel dozimetri uygulandığında standart olmayan kategoriye girer. Ulusal düzenlemelerin çoğu artık bu süreçte uzmanlık eğitimi almış bir tıbbi fizik uzmanının dahil edilmesini talep etmektedir. Hastaların, dozimetri için gerekli olan çoklu seri görüntülemeyi tolere edemediği durumlarda, basitleştirilmiş metodolojiler tercih edilebilir. Dozimetri değerlendirmeleri, gelecekteki uygulamaların etkinliğini doğrulamak için bir tedavi kürünün sonrasında da yapılabilir. Ancak, sonraki kürlerde tümör tarafından absorbe edilen dozlar, başlangıç kürünün/kürlerinin tedavi etkisiyle daha düşük olabilir. Buna karşın, normal organlardaki fizyolojik PSMA tutulumları tedavi kürlerinden kayda değer etkilenmemektedir.

Optimal dozimetri için, tercihen SPECT/BT gibi kantitatif üç boyutlu teknikler kullanılarak birkaç zaman noktasında ardışık görüntüleme yapılmalıdır. Geç dönemde görüntüleme, organlar veya tümöral dokuların absorbe ettikleri dozları büyük ölçüde belirlediğinden, taramalar uygulamadan tercihen en az 4-7 gün sonra yapılmalıdır. Organ bazlı dozimetri amacıyla, doz sınırlayıcı organlar için hastaların her bir organ kitlesi belirlenmelidir.

Minimum standart, tek bir görüntüleme zaman noktasında -tercihen uygulamadan en az üç gün sonra- üç boyutlu kantitatif teknikler esas alınarak dozimetri hesaplanması şeklinde olmalıdır. Organ bazlı dozimetri için, her bir hastanın organ kitleleri belirlenmeli ve efektif yarılanma ömürleri belirtilmelidir.

Dozimetri yapılmadığı durumlarda, kılavuzlarda verilen ortalama değerler ile böbrekler ve tükürük bezlerinde absorbe edilen doz katsayısının kabaca bir tahmini yapılabilir. Ancak bu değerler sadece normal farmakokinetik davranışta geçerlidir; böbrek fonksiyonu bozulduğunda, organların absorbe ettiği doz da (özellikle PSMA eksprese eden kemik lezyonları varlığında, kırmızı kemik iliğinde) önemli ölçüde yükselebilir. Bu nedenle, bu yaklaşım her bir hastada tedaviyle ilişkili toksisiteyi tahmin etmek için yeterli değildir ve toksisiteyi değerlendirmek için yakın takip önerilir.

Mümkün olduğunda, EANM kılavuzlarına göre ayrı ayrı tümör/normal organ dozimetresi rapor edilmelidir.

Kritik organlar için tahmini absorbe edilen doz katsayısıları:

  • Böbrek için 0.5±0.2 (Gy/GBq ± SD)
  • Tükürük bezleri için 0.8±0.5 (Gy/GBq ± SD)
Lutetium-177 PSMA-radyoligand tedavisi öncesi hazırlık

Lutetium-177 PSMA-radyoligand tedavisi, metastatik, kastrasyona dirençli prostat kanseri (mCRPC) olan hastalarda uygulanan bir hedefe yönelik tedavi yöntemidir. Bu tedavi öncesinde, hastanın tedaviye uygunluğunun değerlendirilmesi için bazı hazırlıklar yapılması gerekmektedir.
Hastanın Nükleer Tıp Kliniğine ilk başvurusu sırasında aşağıdaki bilgi ve belgeleri yanında getirmesi gerekmektedir.
• Prostat kanseri ile ilişkili en güncel epikrizler
• Patoloji sonuçları
• Kan testleri
• Tüm vücut kemik sintigrafisi, BT, MR ve Ga-68 PSMA PET/BT raporları

Kan testleri

Kan testleri, hastanın genel sağlık durumunu ve tedavinin uygunluğunu değerlendirmek için önemlidir. Bu testler aşağıdakileri içerebilir:
• PSA
• Tam kan sayımı
• Serum elektrolitleri (sodyum, potasyum, fosfat)
• Böbrek fonksiyon testleri (üre, kreatinin, alkalen fosfataz)
• Karaciğer fonksiyon testleri (albumin, AST, ALT, LDH, bilirubin)
• Kemik iliği fonksiyon testleri (total protein, 24 saatlik idrarda kreatinin klirensi)
Tüm vücut kemik sintigrafisi, BT, MR ve Ga-68 PSMA PET/BT raporları
Bu görüntüleme testleri, kanserin yayılımını değerlendirmek için kullanılır. Ga-68 PSMA PET/BT, prostat kanseri hücrelerinde yüksek oranda eksprese olan PSMA proteinini gösteren bir görüntüleme yöntemidir. Bu yöntem, kanserin yayılımını ve aktivitesini değerlendirmek için en doğru yöntemlerden biridir.
Lutetium-177 PSMA-radyoligand tedavisi öncesi hazırlık, hastanın tedaviye uygunluğunun değerlendirilmesi ve olası risklerin azaltılması için önemlidir. Bu nedenle, hastaların tedavi öncesinde gerekli tüm hazırlıkları tamamlaması önemlidir.

Lutetium-177 PSMA-radyoligand tedavisi nasıl uygulanır?

Lutetium-177 PSMA-radyoligand tedavisi, metastatik, kastrasyona dirençli prostat kanseri (mCRPC) olan hastalarda uygulanan bir hedefe yönelik tedavi yöntemidir. Bu tedavide, PSMA adı verilen bir proteine bağlanan radyoaktif bir madde kullanılır. PSMA, prostat kanseri hücrelerinde yüksek oranda eksprese edilir. Bu nedenle, PSMA ligandı, tümör hücrelerine bağlanarak radyasyonun tümör hücrelerinde birikmesine neden olur. Bu da, tümör hücrelerinin ölmesine yol açar.

Tedavi rejimleri

Lutetium-177 PSMA-radyoligand tedavisi için çeşitli tedavi rejimleri mevcuttur. Bu rejimler, kullanılan ligandın türüne, hastanın genel sağlık durumuna ve tedaviye yanıtına göre değişebilir.

Genel olarak, lutetium-177 PSMA-radyoligand tedavisinde aşağıdaki rejimler uygulanmaktadır:

  • Tedavi başına uygulanan aktivite: 3,7-9,3 GBq (100–250 mCi) arasındadır. Mevcut faz II çalışmaları, çoğu durumda 6-8.5 GBq (160-230 mCi) standart aktiviteleri desteklemektedir. Devam eden bir faz III çalışması (VISION) ise toplam 4 ile 6 kürde, 6 haftalık aralıklarla 7,4 GBq’lik (200 mCi) standart bir aktivite uygulamaktadır.
  • Kürler arasındaki zaman aralığı: 6-8 haftadır.
  • Kür sayısı: 2 ile 6 arasındadır (yanıt, prognoz ve böbrek risk faktörlerine bağlı olarak değişir).
  • Böbrek toksisitesi riski: 1 yıldan fazla yaşam beklentisi olan hastalarda, böbrek tarafından absorbe edilen kümülatif doz, hasta başına 40 Gy’i aşmamalıdır. Bununla birlikte, böbrekler tarafından absorbe edilen dozun bu sınıra yakın veya daha yüksek olduğu durumlarda, her bir hasta için risk/fayda oranı mutlaka değerlendirilmelidir. Kümülatif olarak absorbe edilen maksimum doz, klinik olarak mümkün olan en uzun süreye yayılmalıdır.
  • Tedaviye yanıtın değerlendirilmesi: PSA ve tedavi sonrası sintigrafik görüntüleme ile her kürde değerlendirilmelidir. Ayrıca, her iki kürde bir, tercihen PSMA PET/BT olmak üzere kesitsel görüntülemeler ile ek evreleme çalışmaları yapılmalıdır.
Tedavi nasıl uygulanır?

Kan testleri, hastanın genel sağlık durumunu ve tedavinin uygunluğunu değerlendirmek için önemlidir. Bu testler aşağıdakileri içerebilir:
• PSA
• Tam kan sayımı
• Serum elektrolitleri (sodyum, potasyum, fosfat)
• Böbrek fonksiyon testleri (üre, kreatinin, alkalen fosfataz)
• Karaciğer fonksiyon testleri (albumin, AST, ALT, LDH, bilirubin)
• Kemik iliği fonksiyon testleri (total protein, 24 saatlik idrarda kreatinin klirensi)
Tüm vücut kemik sintigrafisi, BT, MR ve Ga-68 PSMA PET/BT raporları
Bu görüntüleme testleri, kanserin yayılımını değerlendirmek için kullanılır. Ga-68 PSMA PET/BT, prostat kanseri hücrelerinde yüksek oranda eksprese olan PSMA proteinini gösteren bir görüntüleme yöntemidir. Bu yöntem, kanserin yayılımını ve aktivitesini değerlendirmek için en doğru yöntemlerden biridir.
Lutetium-177 PSMA-radyoligand tedavisi öncesi hazırlık, hastanın tedaviye uygunluğunun değerlendirilmesi ve olası risklerin azaltılması için önemlidir. Bu nedenle, hastaların tedavi öncesinde gerekli tüm hazırlıkları tamamlaması önemlidir.

Lutetium-177 PSMA Tedavisi Nasıl Uygulanır?

Lutetium-177 PSMA tedavisi, metastatik prostat kanseri (mCRPC) olan hastalarda uygulanan bir hedefe yönelik tedavi yöntemidir. Bu tedavide, PSMA adı verilen bir proteine bağlanan radyoaktif bir madde kullanılır. PSMA, prostat kanseri hücrelerinde yüksek oranda eksprese edilir. Bu nedenle, PSMA ligandı, tümör hücrelerine bağlanarak radyasyonun tümör hücrelerinde birikmesine neden olur. Bu da, tümör hücrelerinin ölmesine yol açar.

Lutetium-177 PSMA Tedavisinin Premedikasyonu

Lutetium-177 PSMA tedavisinde, herhangi bir premedikasyona ihtiyaç yoktur. Çoğu hasta tedaviyi iyi tolere eder. Ancak, bazı hastalarda aşağıdaki önlemlerin alınması gerekebilir:

  • Bağlanmamış lutetium-177 PSMA’nın temizlenmesini desteklemek amacıyla, uygulamadan sonra diüretik kullanılabilir.
  • Tükürük bezlerine, “kan havuzu fazı” boyunca soğuk paket uygulanması, lutetium-177 PSMA’nın tükürük bezlerinde tutulumunu azaltabilir.
  • Lu-177 PSMA uygulamasından 1 gün önce başlanarak, 1-2 hafta süreyle, oral kortikosteroid (Örn. 20 mg/gün Prednizolon) kullanılması gerekmektedir.
Lutetium-177 PSMA Tedavisinin Uygulaması

Lutetium-177 PSMA tedavisi, nükleer tıp kliniğinde uygulanır. Tedavi, 3-5 gün süren bir hazırlık sürecini takiben yapılır.

Hazırlık Süreci

Tedavi öncesinde, hastanın genel sağlık durumu ve tedaviye uygunluğu değerlendirilir. Bu amaçla, aşağıdaki testler yapılır:

  • Tam kan sayımı
  • Böbrek fonksiyon testleri
  • Karaciğer fonksiyon testleri
  • Kemik iliği fonksiyon testleri

Ayrıca, hastanın tedaviye yanıtını değerlendirmek için Ga-68 PSMA PET/BT görüntülemesi yapılır.

Tedavi

Tedavi, hastaya intravenöz olarak verilir. Tedavi süresi, kullanılan ligandın türüne göre değişir. Örneğin, lutetium-177 PSMA-167 ligandı için tedavi süresi yaklaşık 45 dakikadır.

Tedavi sonrası, hastanın yakından izlenmesi gerekir. Bu amaçla, aşağıdaki testler yapılır:

  • PSA düzeyi
  • Böbrek fonksiyon testleri
  • Kemik iliği fonksiyon testleri
  • Ga-68 PSMA PET/BT görüntülemesi

Tedavi Sonrası Tarama

Lu-177 PSMA uygulaması sonrası, 4.-48. saat arasında en az 1 tüm vücut tarama, tercihen SPECT (/BT) yapılmalıdır. Bu amaçla; medyum enerji, genel amaçlı, paralel delikli kollimatör ile 113 KeV (%20 pencere genişliği) ve 208 KeV (%15 pencere genişliği) enerji pikleri kullanılmalıdır.

PSMA Tedavisinin Diğer Tedavi Seçenekleriyle Kombinasyonu

Lu-177 PSMA tedavisinin kemoterapi ile kombinasyonu önerilmemektedir. Ayrıca yeni nesil hormon tedavilerine (abirateron/enzalutamid) hala cevabı olan hastalarda her iki tedavinin kombinasyonuna ilişkin veri de bulunmamaktadır. Bununla birlikte, beyin metastazı olan hastalarda, Lu-177 PSMA tedavisi, beyin metastazlarının eksternal radyoterapisi ile birleştirilebilir. Ayrıca bireysel deneyimler, ağrılı kemik metastazı olan veya kırılma riski olan hastalarda PSMA tedavisinin, eksternal radyoterapi ile kombinasyonun mümkün ve güvenilir olduğunu göstermiştir.

Lutetium-177 PSMA Tedavisi Sonrası Takip

Lutetium-177 PSMA tedavisi, metastatik prostat kanseri (mCRPC) olan hastalarda önemli faydalar sağlayabilen bir tedavi yöntemidir. Bu tedavinin etkinliğini ve güvenliğini değerlendirmek için, tedavinin öncesinde, sırasında ve sonrasında hastaların yakından izlenmesi gerekir.

Tedavi Öncesi Takip

Tedavi öncesinde, hastanın genel sağlık durumu ve tedaviye uygunluğu değerlendirilir. Bu amaçla, aşağıdaki testler yapılır:

  • Tam kan sayımı
  • Böbrek fonksiyon testleri
  • Karaciğer fonksiyon testleri
  • Kemik iliği fonksiyon testleri

Ayrıca, hastanın tedaviye yanıtını değerlendirmek için Ga-68 PSMA PET/BT görüntülemesi yapılır.

Tedavi Sırasında Takip

Tedavi sırasında, hastanın aşağıdaki belirtileri açısından izlenmesi gerekir:

  • Mide bulantısı
  • Kusma
  • İştahsızlık
  • Diş eti iltihabı
  • Böbrek ağrısı
  • İdrarda kan

Bu belirtilerden herhangi biri olursa, hastanın doktoruna başvurması gerekir.

Tedavi Sonrası Takip

Tedavi sonrasında, hastanın aşağıdaki testler ile izlenmesi gerekir:

  • Tam kan sayımı: Her 2-3 haftada bir (başlangıç durumuna bağlı olarak), her bir kürden sonra 12 haftaya kadar kontrol edilmelidir.
  • Tümör marker olarak PSA: 4 haftalık aralıklarla takip edilmelidir. Takip ve yorumlamada PCWG3 (Prostat Kanseri Klinik Çalışmaları Çalışma Grubu 3) kriterleri göz önünde bulundurulmalıdır.
  • Temel karaciğer ve böbrek profili: Her 6-8 haftada bir değerlendirilmelidir.
  • Fiziksel muayene: Her tedaviden önce yapılmalıdır.
  • Tedavi sonrası tarama sintigrafisi (uygulamadan 4-48 saat sonra): Hem Lu-177 PSMA’nın lezyonlarda tutulumunu teyit eder hem de daha sonraki zaman noktalarında gerçekleştirildiğinde, PSMA pozitif lezyonların tedaviye yanıtını görüntülemede görev alır.

Görüntüleme Tabanlı Yeniden Evreleme

Lu-177 PSMA tedavisinin birkaç küründen sonra yapılacak takip muayeneleri:

  • Görüntüleme tabanlı yeniden evreleme, PSMA-negatif lezyonların saptanmasına olanak tanır. Bu amaçla var olan PSMA PET/BT ya da PET/MR incelemelerinin entegre bir parçası olan BT ve MR görüntüleri, tüm vücut kemik sintigrafisi veya FDG PET/BT görüntülemesi kullanılabilir. Görüntüleme ile yeniden evreleme sıklığı, tedavi sonrası taramaların güvenilirliğine ve PSA cevabına göre ayarlanabilir. Görüntülemenin, PCWG3 kriterlerine göre her 2-3 kürde bir gerçekleştirilmesi de bu amaçla makul olacaktır.

Tekrar Tedavi

Lu-177 PSMA tedavi süresi, tükürük bezleri ve böbreklerin kümülatif absorbe ettiği dozları dikkatlice değerlendirerek, bireysel klinik ihtiyaca göre planlanır. Kan sayımı, genel tıbbi durum ve dahil etme/dışlama kriterleri, tekrar tedavi öncesinde, yeniden değerlendirilmelidir. Tekrarlanan Lu-177 PSMA tedavisi güncel gözlemsel çalışmalarda, aşırı toksisite olmaksızın, toplamda yedi küre kadar uygulanmıştır. Her 6-8 haftada bir tekrarlanan tedavi, çoğu durumda hematotoksisitenin iyileşmesine izin verir ve bu yayınlanmış protokollerle uyumludur.

Sonuç

Lutetium-177 PSMA tedavisi, metastatik prostat kanseri (mCRPC) olan hastalarda önemli faydalar sağlayabilecek bir tedavi yöntemidir. Bu tedavinin etkinliğini ve güvenliğini değerlendirmek için, tedavinin öncesinde, sırasında ve sonrasında hastaların yakından izlenmesi gerekir.

 

    6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında, Şirketinizin Kişisel Verilerin Korunması Hakkındaki Bilgilendirme metnini okuduğumu onaylıyorum.

    Doktorunuza Soru Sorun