Lösemi (Kan kanseri) hakkında bilmeniz gerekenler

Lösemi (Kan kanseri) nedir?

Lösemi, vücutta kan yapımında rol alan kemik iliği ve lenfatik sistem gibi dokuların kanseridir.

Löseminin birçok türü bulunur. Bazı türler çocukluk çağında daha yaygındır. Diğer türler ise çoğunlukla yetişkinlerde görülür.

Lösemi genellikle beyaz kan hücrelerinden kaynaklanır. Beyaz kan hücreleri enfeksiyon ile savaşta etkilidir, normal şartlarda vücudun ihtiyacına göre düzenli bir şekilde büyür ve bölünürler. Ancak lösemi hastalarında kemik iliği aşırı miktarda normal olmayan beyaz kan hücresi üretir, bu hücreler uygun fonksiyon gösteremezler.

Lösemi tedavisi, hastalığın türüne ve bazı faktörlere bağlı olarak komplike olabilir ancak tedavinin başarılı olmasına yardımcı olabilecek yöntem ve imkanlar mevcuttur.

Belirtileri nelerdir?

Löseminin belirtileri, hastalığın türüne göre çeşitlilik gösterir. Löseminin yaygın belirti ve bulguları şunlardır:

Ne zaman doktora görünmeli?

Sizi endişelendiren, uzun süreli herhangi bir belirtiniz olması durumunda doktorunuzdan randevu alın.

Lösemi belirtileri sıklıkla hafiftir ve özgüllük göstermez. Erken dönemde lösemi belirtilerini gözden kaçırabilirsiniz çünkü nezle veya diğer daha sık görülen hastalıklara ait belirtiler ile benzerliği olabilir.

Lösemi, bazen farklı amaçla yapılan kan tahlillerinde fark edilebilir.

Sebepleri nelerdir?

Bilim insanları löseminin kesin nedenini henüz anlayabilmiş değildir. Genetik ve çevresel faktörlerin birlikte oluşturduğu etkiler ile geliştiği düşünülmektedir.

Lösemi nasıl oluşur?

Genel anlamda, löseminin kan hücrelerinin genetik materyallerinde (DNA) meydana gelen değişiklikler (mutasyonlar) sonucunda oluştuğu düşünülmektedir. Bir hücrenin DNA’sı, o hücreye ne yapacağını anlatan bilgileri içerir. Normal şartlarda DNA, hücreye planlanan hızda büyümesini ve uygun bir zamanda ölmesini söyler. Lösemide ise mutasyonlar, kan hücrelerinin büyüme ve çoğalmaya devam etmelerini sağlar.

Bu olaylar sonucunda kan hücrelerinin üretimi kontrolden çıkmış olur. Zaman içinde, bu anormal hücreler kemik iliğindeki sağlıklı kan hücrelerini engelleyerek beyaz kan hücreleri, kırmızı kan hücreleri ve trombositlerin sayısında azalmaya neden olur, bu azalma löseminin belirti ve bulgularının nedenidir.

Lösemi nasıl sınıflandırılır?

Doktorlar lösemiyi ilerleme hızına ve içerdiği hücre türlerine göre sınıflandırır.

İlk sınıflama löseminin hangi hızda ilerlediğine dayanmaktadır:

İkinci sınıflandırma etkilenen beyaz kan hücresi türüne göredir:

Lösemi türleri

Löseminin başlıca türleri şunlardır:

Risk faktörleri nelerdir?

Löseminin bazı türlerinin gelişim riskini artırabilecek faktörler şunlardır:

Tüm bunlara rağmen, bilinen risk faktörleri olan birçok insan lösemi hastası olmaz. Ayrıca lösemi tanısı alan birçok hastada da bu risk faktörlerinden hiçbiri yoktur.

Tanı yöntemleri nelerdir?

Doktorlar kronik lösemiyi henüz belirtiler başlamadan rutin kan testleri ile yakalayabilirler. Bu durumda veya lösemiden şüphelendirecek belirti veya bulgularınız olduğunda, şu tanı testlerini yaptırabilirsiniz:

Tedavi yöntemleri nelerdir?

Lösemi tedavisi birçok faktöre göre farklılık gösterir. Doktorunuz yaşınız, genel sağlık durumunuz, löseminin türü ve vücudun merkezi sinir sistemi gibi diğer bölümlerine yayılıp yayılmamasına göre tedavi seçeneklerine karar verir.

Lösemi ile mücadelede kullanılan yaygın tedaviler şunlardır:

Löseminin türüne göre tek ilaç veya kombine tedavi alabilirsiniz. İlaçlar hap formunda verilebileceği gibi damar içine enjeksiyon ile de verilebilirler.

Radyoterapiyi vücudunuzda lösemi hücrelerinin yoğunlaştığı spesifik bir alana alabileceğiniz gibi tüm vücuda da alabilirsiniz. Radyoterapi kemik iliği nakline hazırlanmak için de kullanılabilir.

Kemik iliği nakli öncesinde, lösemi hücrelerini üreten kemik iliğinin yok edilmesi için yüksek doz kemoterapi veya radyoterapi verilir. Ardından kemik iliğini yeniden yapılandıracak kan hücrelerini oluşturucu kök hücreleri alırsınız.

Kök hücrelerini bir vericiden alabilir veya kendi kök hücrelerinizi kullanabilirsiniz.