Kanseri atlatan hastalarda fiziksel etkilere ek olarak, psikolojik, duygusal ve ruhani etkiler de görülmektedir. Bu durum yaşam kalitesini de etkiler ve tedaviden yıllar sonar bile ortaya çıkabilir. Kanseri yenen kişilerde gözlemlenebilecek sorunların en yaygın olanları:
Kanseri atlatan çoğu kişide, kanserin bir noktada tekrar ortaya çıkacağına dair bir korku vardır. Bazılarına belli bir gün de bu durumu hatırlatabilir. Örneğin, kanser teşhisinin yıl dönümü ya da doktorunun kanserle ilgili yaptığı bir yorum bu korkuyu tetikleyebilir. Bu korku, doktorunuzla daha sağlıklı bir yaşam için görüşmek konusunda siz motive ediyorsa iyi bir şey bile olabilir. Öteki durumda ise yersiz bir kaygıya neden olur.
Kendi vücudunuzu tanımak, kendinizdeki normal değişimler ve ciddi semptomlar arasındaki farkı görmenize yardım eder.
Yas
Yas, kaybın doğal bir sonucudur. Kanserle birlikte bu kayıplar; sağlığınızı, cinsel yaşantınızı, doğurganlığınızı ve fiziksel bağımsızlığınızı da kapsayabilir. Bu tarz bir yası arkanızda bırakabilmeniz adına, kendize bu hisleri yaşamak için izin vermeniz önemlidir. Çeşitli destek grupları ve danışmanlık hizmetleri sizing bu aşamayı sağlıklı bir şekilde atlatmanıza yardımcı olacaktır.
Depresyon
Kanserden sonra, insanların yaklaşık %70’inin depresyona girdiği tahmin ediliyor. Depresyonun eski kanser hastalarında tespit edilmesi zordur. Bunun nedeni depresyon belirtilerin, kanser tedavisinde yaşanan yan etkilerle ortaya çıkan kilo kaybı, aşırı halsizlik, uyku problemi ve konsantrasyon bozukluğu ile aynı olmasıdır. Yapılan araştırmalar depresyon belirtileri ile kanserin geri dönme riskinin arttığını göstermektedir. Bu sebeple kanser sonrası depresyon için yardım almak çok büyük önem taşır.
Vücut Şekli ve Kendine Güven
Kanser tedavisi sırasında vücuduna bir kesim işleminin yapılması, bedende bozulmanın meydana gelmesi ve genellikle kolon, mesane olmak üzere bir organın kaybedilmesi; eski kanser hastalarının kendileriyle ve diğer insanlarla olan ilişkisini etkiler. Negatif bir vücut duruşu ve düşük özgüven kişinin partneri ile olan ilişkisine de etki eder. Bu durum ise yaşam kalitesinde bir düşüşe neden olur. Kanser sonrası, insanlarla iyi iletişim kurabilmek yakınlığın tekrar kazanılması ve desteklenmesi açısından oldukça önemlidir. Eğer bu tarz problemleriniz varsa tıbbi yardım almalısınız.
Maneviyat
Bir çok eski hasta için, kanser sonrası hayat daha farklı bir anlam kazanır ve dini bağlılıkları ile manevi yaşamlarını gözden geçirirler. Araştırmalar; maneviyata yönelme ile gelen sosyal dayanışma ve adaptasyonun; depresyonu azalttığını ve kişinin daha iyi bir psikolojiye sahip olduğunu gösteriyor.
Suçluluk Duygusu
Bazı insanlar başkaları kansere yenik düşerken kendilerinin kanseri yenmesinden dolayı suçluluk duyarlar. “ Neden ben?” diye merak edebilirsiniz ya da hayattaki amaçlarınızı ve hırslarınızı tekrar gözden geçirmeye başlayabilirsiniz. Eğer uzun süredir bu tarz bir suçluluk duygusu yaşıyorsanız; bir psikoterapist ya da destek grubu, size hisleriniz hakkında konuşma fırsatı vererek yardımcı olabilir.
Ilişkiler
Kanseri yenen hastaların karşılaştığı belki de en önemli zorluk, diğer insanların kendi hastalığına karşı tavrıdır. Dostlar, iş arkadaşları ve aile bireyleri kanser tanınız hakkında konuşurken tuhaf hissedebilirler. Sessiz kalabilir, size görmezden gelebilir ya da hiç birşey olmamış gibi davranabilirler. bazıları ise sorunlarınız hakkında tartışabileceğiniz kişiler olmak yerine, işe mizah katarak zihninizi bu durumdan uzaklaştırmaya çalışabilir. Kanserin uzun sureli bir hastalık olmasından dolayı, erken gelen iletişim engelleri oldukça mühimdir.
Yaşam & İşyeri
Sosyal ve profesyonel yaşama geri dönmek bir çok korkuyu beraberinde getirebilir: daha yüksek bir enfeksiyon riski olan dünyaya dönmek; iş gününü atlatacak yeterli enerjiye sahip olamama; kemoterapiden ya da yaşanan hafıza kaybından ötürü zihin açıklığında sorun yaşayabilme endişesi. Hayat ve ölüm sorunlarıyla boğuştuktan sonra, bir çok eski kanser hastası; kendileriyle aynı tecrübeyi yaşamamış olmalarından dolayı diğerlerinden uzak hissedebilir kendini ve destek ve arkadaşlık için diğer kanseri atlatan kişilere yönelebilirler.
Işvereninize ya da iş arkadaşlarınıza, farklı muamele görmekten yada işinizi ve sigortanızı kaybetmekten korktuğunuz için kanser tedavisi gördüğünüzü açıklamak konusunda isteksiz olabilirsiniz. Bu durum belirsiz bir atmosfer yaratmakla birlikte duygusal stresi beraberinde getirir. Tekrar: Bu duyguları geride bırakmak için arkadaşlarınızla iletişiminizi koparmayın.
