Birçok insan virüslerin nahoş yaz nezlesine sebep olan küçük canlılar olduklarını düşünmektedir. Fakat bazı virüslerin kansere neden olabileceğini öğrenmek sizi şaşırtabilir.
Size kanserle ilişkilendirilen bir virüs bulaşmış olsa bile mutlaka bu hastalığa yakalanacağınız anlamına gelmez. Ayrıca, virüse hiçbir şekilde yakalanmamak için aşılardan yaşam tarzı değişikliklerine kadar yapabileceğiniz şeyler bulunmaktadır.
HBV ve HCV, bazı durumlarda karaciğer kanserine neden olabilen bir karaciğer enfeksiyonuna yol açabilmektedir. Bu virüsler, ilaç enjekte etmek için başkalarıyla aynı iğneyi kullandığınızda, korunmasız cinsel ilişkiye girdiğinizde ya da size kontamine olmuş kan nakil edildiğinde size bulaşabilirler.
Doktorlar HBV ve HCV enfeksiyonlarını ilaç ile tedavi edebilirler. Birkaç aylık tedavi sonrasında genelde HCV vücuttan tamamen atılabilir. İlaçlar HBV’yi iyileştirmezler, ancak karaciğer hasarı ve kansere yakalanma ihtimalini azaltırlar.
HBV’yi engelleyecek bir aşı olmasına rağmen HCV’yi engelleyecek bir aşı yoktur. HBV enfeksiyonuna yakalanma riski yüksek olan kişiler aşı yaptırmalıdır. Bu, HIV hastalarını, yasadışı uyuşturucu kullananları ya da sağlık çalışanlarını kapsar.
KSHV virüsü, kan damarlarının kanseri olan Kaposi sarkomunun yanı sıra iki lenfoma türüne sebep olabilen bir herpes virüsüdür. Organ nakli olmanız, kemoterapi almanız ve AIDS hastası olmanız durumunda, bağışıklık sisteminizin (vücudunuzun mikroplara karşı savunma sistemi) zayıf olması kansere yakalanma ihtimalinizi artırır.
Bu virüs cinsel ilişki yoluyla yayılabilir ve bu yüzden prezervatif kullanmanız ve cinsel ilişkiye girdiğiniz kişileri sınırlamanız virüsün bulaşmasını engelleyebilir. Aynı zamanda kan ve tükürük yoluyla yayılabilir.
MCV, deride enfeksiyona neden olan yaygın bir virüstür. Genelde herhangi bir belirtiye yol açmaz ya da kansere neden olmaz. Ancak, bazı insanlarda MCV, Merkel Hücreli karsinom denen, nadir görülen bir cilt kanserine neden olur.
Merkel hücreli karsinom ve diğer cilt kanserleri türlerinden kaçınmak için yapılacak önemli bir şey dışarı çıktığınızda en az 30 SPF’li güneş kremi kullanmaktır.
HPV, 200’den fazla virüsün dahil olduğu ve en az on iki tanesinin kansere neden olduğu bir gruptur. HPV vajinal ya da anal cinsel birliktelik sırasında yayılır.
HPV genelde kendiliğinden iyileşir ve hiçbir sağlık sorununa neden olmaz. Fakat bazı kişiler bu iltihapla yaşar. Kansere neden olan HPV enfeksiyonu olan kişilerde rahim ağzı, vulva, vajina, penis, anüs, bademcik ya da dil kanserlerine yol açabilir.
HPV aşıları virüsün size bulaşmasını engelleyebilir. Sağlık yetkilileri bu aşıları 26 yaşından itibaren genç kadınlar ve 21 yaşından itibaren genç erkeklerin yaptırmasını tavsiye eder.
HIV, korunmasız cinsel ilişki ve enfekte olmuş iğneler yoluyla yayılır. Doğmamış bir bebek de hamilelikte yakalanabilir ya da HIV hastası bir anne emzirirken virüsü bebeğine bulaştırabilir.
HIV hastası kimselerin bağışıklık sistemi zayıflamıştır ve aşağıdakilere benzer kanser türlerine yakalanma ihtimalleri daha yüksektir:
Cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanarak ve ilaç enjekte etmek için kullandığınız iğneleri paylaşmaktan kaçınarak HIV’ın yayılmasını engellemeye yardımcı olabilirsiniz. Temas öncesi profilaksi (PrEP) ve temas sonrası profilaksi (PEP) gibi HIV bulaşmasını engelleyen ilaçlar da kullanabilirsiniz.
Çaresi bulunmasa da HIV’i tedavi ile kontrol altına alabilirsiniz.
HTLV-1, bir tür akyuvar olan T hücrelerine bulaşır. Lösemi ve lenfomaya neden olur.
HTLV-1’in birçok yayılma yolu arasında aşağıdakiler yer alır:
Virüs bulaşan kişilerin yaklaşık yüzde 2 ila 5’i erişkin T-hücreli lösemi veya diğer sağlık sorunlarıyla karşılaşır. Bazı kişiler lösemi olurken diğerlerinin olmamasının sebebi bilinmemektedir. Belirtileri ve hastalığın gelişme şekli kişiden kişiye değişiklik gösterir.
HTLV-1’nin herhangi bir çaresi ya da tedavisi yoktur. Ömür boyu taşınan bir hastalıktır. Fakat düzenli sağlık kontrolleri kanser olma ihtimalinizi azaltır.
Bu virüsün yayılmasını önlemeye yardımcı olmak için prezervatif kullanın ve cinsel ilişki yaşadığınız kişilerin sayısını kısıtlamaya çalışın. Bir kadınsanız ve enfekte olmuşsanız, çocuğunuzu emzirmemelisiniz.
EBV sık görülen bir virüstür. Bu virüs, çoğu insana hayatının bir noktasında bulaşır. EBV bulaşan insanların çoğu sağlıklı bir yaşam sürer ve hiçbir belirti göstermezler.
Diğer insanlarda, EBV mononükleoz ve viral menenjitten zatürreye kadar uzanan ciddi hastalıklara neden olabilir.
Bazı kanserler de EBV ile ilişkilidir:
EBV’nin aşısı yoktur, fakat virüs bulaşmış kişilerle öpüşmekten ve içecek, yiyecek ve şahsi eşyalarınız paylaşmaktan kaçınarak kendinizi koruyabilirsiniz.
EBV’ye yakalanan kişiler için belirli bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır, fakat bol su içerek, dinlenerek ve ağrıkesici ve ateş düşürücü ilaçlar kullanarak belirtileri hafifletebilirsiniz.
