4. Evre prostat kanseri prostatta başlayıp, yakın lenf nodlarına ve vücudun diğer kısımlarına yayılmış bir kanserdir.
Prostat kanserinin 4. evrede tanı konulması nadirdir. Çoğu zaman prostat kanseri, kanser prostat ile sınırlı iken, daha erken evrede tanı alır.
Tedaviler ileri evre prostat kanserini yavaşlatabilir veya küçültebilir ancak çoğu erkekte evre 4 prostat kanseri tedavi edilmesi oldukça zordur. Yine de tedaviler yaşam süresini uzatabilir ve kanserin belirti ve bulgularını azaltabilir yaşam kalitesini artırabilir.
Evre 4 prostat kanserinin belirti ve bulguları:
Eğer sizi endişelendirecek uzun süreli bir belirti veya bulguya sahipseniz doktorunuzdan randevu alın.
Araştırmacılar prostat kanserinin sebepleri hakkında araştırmalarına devam etmektedir. Prostat kanserinin sebepleri hala tam olarak bilinmese de, bazı bilinen risk faktörleri hastalığa yakalanan bir erkeğin tedavi şansını arttırmakta veya erken evrede tanı konulmasını sağlamaktadır.
Evre 4 prostat kanseri, prostat hücreleri prostattan ayrılarak ve lenf nodlarına veya vücudun diğer kısımlarına yayıldığında oluşur.
Prostattan ayrılan hücrelerin lenf nodlarına yayılmasına prostat kanseri lenf metastazı denir.
Prostattan yayılan prostat kanseri hücreleri genellikle şuralara yönelir:
Prostat kanseri riskini artırabilecek faktörler:
Doktorunuz prostat kanseri olmanızdan şüpheleniyorsa, kullanacağı test ve yöntemler:
Görüntüleme testleri doktorunuzun prostat kanserinin boyutu ve derecesini anlamasına yardımcı olur. Testler ultrason, MRI, BT, pozitron emisyon tomografisi (PET) ve kemik taramalarını içerebilir.
Hangi testleri yaptıracağınız, yaşadığınız belirti ve bulgular gibi durumlara bağlıdır.
Prostat kanseri tanısını doğrulamak amacıyla doktorunuz şüpheli hücrelerden laboratuvar testleri için örnek alınacak bir biyopsi yöntemi önerebilir. Laboratuvarda doktorlar hücreleri inceleyebilir ve kanserli olup olmadığını belirleyebilir.
Evre 4 prostat kanseri tedavileri kanseri yavaşlatabilir ve 4 evre prostat kanserinde yaşam süresini uzatabilir. Ancak genellikle tedavi edilmesi oldukça zordur.
Hormon tedavisi, vücutta erkeklik hormonu olan testosteronun üretimini durdurmak veya testosteronun kanser üzerindeki etkilerini bloke etmek amaçlı tedavidir. Prostat kanseri hücreleri, büyümelerine yardımcı olması amacıyla testosteronu kullanır. Hormon desteğinin kesilmesi kanserin küçülmesine veya büyümesinin yavaşlamasına sebep olabilir.
Evre 4 prostat kanserine sahip erkeklerde hormon tedavisi genellikle tek başına kullanılır ancak kemoterapi ile kombine de verilebilir. Hormon tedavisi, radyasyon terapisi sonrasında kullanılabileceği gibi nadiren cerrahi sonrası da kullanılabilir. Hormon terapisi, tedavi çalışmaya devam ettiği sürece sürdürülebilir.
Hormon tedavisi seçenekleri şunlardır:
Apalutamide (Erleada) ve enzalutamide (Xtandi) diğer anti-androjenlerden farklı çalışır ve diğer hormon terapileri artık etkili olmadığında bir seçenek oluşturabilir.
Hormon tedavisinin yan etkileri erektil disfonksiyon, sıcak atakları, kemik kütlesinde kayıp, cinsel istekte azalma, meme dokusunda büyüme ve kilo alımı olabilir.
İleri evre prostat kanserlerinin çoğu sonunda hormon terapisine adapte olur ve tedaviye rağmen büyümeye başlar (kastrasyon dirençli prostat kanseri). Bu durum oluştuğunda doktorunuz, kanserin yanıt verip vermediğini görmek amaçlı farklı bir hormon tedavisi ilaç kombinasyonu önerebilir.
Radyoterapi, kanser hücrelerini öldürmek amacı ile X-ray ve protonlar gibi yüksek güçlü ışınların enerjisini kullanır. Evre 4 prostat kanseri için radyasyon terapisi; vücudunuz etrafında hareket eden, ışınlarını kanser çevresine yönlendiren büyük bir cihaz kullanır (eksternal radyoterapi).
Oldukça büyük prostat tümörüne sahip veya kanseri çevre lenf nodlarına sıçramış (bölgesel ilerlemiş prostat kanseri) erkeklerde radyoterapi hormon tedavisi ile verilebilir. Ya da cerrahi sonrası kalan kanser hücrelerini öldürmek amacı ile kullanılabilir.
Kanseri vücudun diğer kısımlarına yayılmış olan erkeklerde radyoterapi, ağrıyı ve diğer belirtileri rahatlatmak amaçlı kullanılır.
Cerrahi
Cerrahi, evre 4 prostat kanserini tedavisi için sık kullanılmaz ancak bazı durumlarda önerilebilir. Evre 4 prostat kanserine sahip erkeklerde cerrahi genellikle zor idrara çıkma durumu gibi ameliyat ile belirtileri hafifleyecek hastalar ile sınırlıdır. Ameliyat şunları içerebilir:
Ameliyat enfeksiyona, kanamaya, idrar kaçırmaya, erektil disfonksiyona ve rektum hasarına sebep olabilir.
Vücudun diğer kısımlarına yayılmış kanserler için tedavi
Eğer kanser vücudunuzun prostat ötesinde bir bölgesine yayıldıysa doktorunuz şunları önerebilir:
Palyatif bakım, ciddi bir hastalığın ağrı veya diğer semptomlarının rahatlamasını sağlamaya odaklanan özel tıbbi tedavidir. Palyatif bakım uzmanları, devam eden bakımınızı tamamlayacak ekstra destek katmanı sağlamak amacıyla sizinle, ailenizle ve diğer doktorlarla çalışır. Palyatif bakım cerrahi, kemoterapi, radyoterapi gibi diğer şiddetli tedaviler sürerken de uygulanabilir.
Palyatif bakım diğer uygun tedaviler ile kullanıldığında, kanser hastalarının daha iyi hissettiği ve yaşam süresinin uzadığı görülebilir.
Palyatif bakım doktor, hemşire ve diğer eğitimli uzmanlar tarafından sağlanır. Palyatif bakım ekipleri, kanser hastası ve ailesinin yaşam kalitesini geliştirmeyi amaçlar. Bu bakım şekli aldığınız diğer tedaviler ile birlikte sunulabilir.
