Kanser sırasında ve sonrasında cinsel ilişki hakkında sıkça sorulan sorular

Tedavi süresince cinsel ilişki hasta veya partnerine zarar verir mi?

Bazı kemoterapi ilaçları zaman içerisinde küçük miktarlarda bulunabilmektedir. Kemoterapi alırken ve sonrasında yaklaşık 2 hafta boyunca prezervatif kullanmak isteyebilirsiniz. Radyasyon terapisinin bazı türleri de belirli zamanlar için özel önlemler gerektirmektedir. Örneğin, prostat kanseri için “tohum implantı” (brakiterapi) alan bir erkek, tohumlar bazen hareket edebildiğinden, prezervatif kullanımı gibi güvenlik önlemlerini doktoruyla birlikte kontrol etmelidir.

Kemoterapi alan erkekler tedavi süresince ve sonrasında bir süreliğine hamileliğe sebebiyet vermekten kaçınmalıdır, çünkü kemoterapi sperm hücrelerindeki DNA’ya zarar verebilmektedir. Bu, doğum kusurlarına yol açabilmektedir. Partnerinizin hamile kalma ihtimali varsa, doktorunuzdan doğum kontrolü hakkında bilgi edinin. Bu sebeple kullanılan doğum kontrolünü ne zaman durdurmanız gerektiğini de bilmek isteyebilirsiniz.

Kanser tedaviniz sırasında yaşanan cinsel faaliyetler genelde partneriniz için güvenli olsa da, bazı çiftler tedirginliklerini bir sağlık ekibiyle gözden geçirmeden sadece cinsel ilişkiye girmeyi bırakırlar. Tıbben cinsel yaşantıyı sürdürme izni verilmişse ve buna rağmen hala emin olamıyorsanız, biraz daha süreye ihtiyacınız olabilir.

Partnerinizin kendinizi daha iyi hisseder hissetmez cinsel ilişkiye girmek istediğinizi bildiğinden emin olun. Partnerinize kendinizi daha seksüel hissedebilmek adına yardımcı olması için “Rahat bir şekilde sevecen olmayı deneyelim” veya “Beni hala çekici bulduğunu bilmek isterim” gibi bazı fikirler verin.

Partnerinizin kanser tedavisinin cinsel ilişkiyi tehlikeli kılmadığından emin olmasını sağlamanız da gerekebilir. Kanser bir başkasından bulaşamaz. Harici radyasyon tedavisi alıyorsanız, sizinle cinsel ilişkiye girmek partnerinizi radyasyona maruz bırakmaz.

Kanser olan bir kişi ne zaman cinsel ilişkiye girmemelidir?

Kanser tedavisi ekibinize cinsel ilişkinin tedaviniz süresince veya sonrasında bir problem yaratıp yaratmayacağını sorun. Aşağıda birkaç genel öneri bulabilirsiniz:

• Ameliyat sonrası iyileşme dönemindeki cinsel ilişki kanamaya neden olabilir veya cerrahi kesiyi (insizyon) gerebilir. Cinsel ilişki aynı zamanda enfeksiyon riskinizi de artırabilmektedir. Ameliyat ve güvenli bir şekilde cinsel ilişkiye girebileceğiniz zaman arasındaki süre değişebilmektedir. Bu süre ameliyatın türüne ve ne kadar iyi iyileştiğinize göre değişebilir. Cerrahınız cinsel ilişkiyi tekrar denemek için güvenli olacak zamanı size söyleyecektir.
• Mesane kanseri gibi kanserin bazı türleri genital bölgede veya idrar yolunda kanamaya sebep olabilir. Bu kanama cinsel ilişki sonrası artıyorsa, doktorunuza danışınız. Kanama durana ve bölge iyileşene kadar beklemeniz gerekebilir.
• Kemoterapi sırasında, infüzyon kateterine sahip kişiler bazen cinsel faaliyetin buna zarar vereceğinden endişe duyarlar. Kateterin üzerine baskı uygulamamaya dikkat ettiğiniz sürece cinsel ilişki herhangi bir problem yaratmayacaktır.
• Kanser tedavisi gördüğünüz sırada bağışıklık sisteminizin normalde çalışması gerektiği gibi çalışmadığı zamanlar olacaktır. Bu zamanlarda her türlü enfeksiyon kapmanız çok daha kolay olacaktır. Aynı şekilde, cinsel temasın çok daha yüksek enfeksiyon riski altına atıp atmadığını doktorunuza danışın. Çoğu doktor toplum içine çıkacak kadar iyi olmanız durumunda, cinsel ilişkiye de girecek kadar iyi olduğunuzu söylemektedir. Zayıf bağışıklıktan dolayı hastanede yatıyorsanız, öpüşme, kucaklaşma veya cinsel dokunuş hakkında doktorunuza danışın.
• İdrar yolu enfeksiyonlarını önlemeye çalışmak için yapabilecekleriniz bulunmaktadır. İdrar yollarında veya genital bölgede enfeksiyona yol açan bazı bakteriler cinsel ilişkiden birkaç dakika sonra idrar yapmanız durumunda vücuttan atılabilmektedir. Sonrasında idrarınızı daha kolay yapabilmeniz için cinsel ilişkiden önce bir bardak su içmek isteyebilirsiniz.
• Partnerinizin cinsel organında herhangi bir yara, şişlik veya siğil benzeri bir kabarıklık veya herhangi bir anormal sıvı toplanması veya sızıntısı fark etmeniz durumunda, bunun sebebini öğrenmeniz ve cinsel ilişkinin güvenli olup olmadığına daha sonra karar vermeniz gerekir.
• Oral, vajinal veya anal sekste cinsel ilişkinin başından sonuna kadar lateks veya plastik prezervatif kullanarak cinsel yolla bulaşan hastalık kapma şansınızı büyük ölçüde azaltabilirsiniz.

Diğer sorular

Muhtemelen burada belirtilmeyen birçok farklı sorunuz bulunmaktadır. Bunları doktorunuz veya kanser tedavisi ekibinizin diğer üyeleriyle paylaşmaktan tedirgin olmayın ve çekinmeyin. Bu soruları bir sonraki ziyaretinizde hatırlayabilmeniz adına not edin.

Profesyonel yardım almak

Doktorlar da dahil olmak üzere, birçok sağlık uzmanının cinsellik ile ilgili konularda çok az eğitimi vardır. Cinsel ilişki hakkında konuşmaktan rahat bile olmayabilirler, fakat bunu yapabilecek birini bulmak konusunda size yardımcı olabilirler. Birçok doktor kanserin ve ilaç tedavisinin cinsel açıdan yan etkilerini açıklamakta başarısız olur. Bunun hakkında konuşsalar bile, beklenmesi gerekenler konusunda size net bir resim çizemeyebilirler. Fakat kanserin veya tedavisinin cinsel hayatınızı nasıl etkileyebileceği (veya etkilediği) konusunda tedirginlikleriniz var ise, bunu belirtmek ve sorularınıza yanıt almak, sizi rahatsız etse de, çok önemlidir.

Kanser uzmanınız size yardımcı olamıyor ise, cinsel problemlerin tedavisi konusunda ek eğitim almış bir Ürolog (idrar yolları ve erkek cinsel organları konusunda eğitim almış tıp doktoru) tarafından muayene edilmeniz gerekir. Birçok ürolog ereksiyon problemleri için ameliyat yapmakta veya tıbbi tedaviler planlamaktadır. Ereksiyon probleminin sebebini bulmak için gerekli olabilecek özel ekipmana da sahiptirler.

Bir cinsel problemin en muhtemel sebebi bir hormon dengesizliği olması halinde, endokrinolog olarak anılan bir tıp doktoruna danışılmalıdır. Endokrinologlar hormon seviyesini kontrol eden karmaşık döngüler ve sistemler konusunda uzmandır. Genellikle, kendi doktorunuz probleminizin çözümü için bir endokrinologun özel bilgisine ihtiyacınızın olup olmadığına karar verecek en doğru kişidir.

Kanser uzmanınız veya aile doktorunuz size yardımcı olamıyor ise, sizi yardım alabilmek üzere yönlendirebilmeli ve bunun için istekli olabilmelidir. İhtiyacınız olan cevapları bulmanıza yardımcı olabilecek birçok farklı program ve uzman bulunmaktadır.