Dudak kanseri, dudak derisinde oluşur. Üst dudak veya alt dudak boyunca herhangi bir yerde oluşabilir ancak en çok alt dudakta görülür. Dudak kanseri, ağız kanserinin (oral kanser) bir türü olarak kabul edilir.
Dudak kanserlerinin çoğu skuamoz hücreli karsinomlardır. Bu isim kanserin; derinin orta ve dış katmanlarında bulunan, skuamoz hücre olarak adlandırılmış, yassı ve ince hücrelerde başladığı anlamına gelir.
Dudak kanserinin risk faktörleri aşırı güneş maruziyeti ve tütün kullanımıdır. Kanser riskinizi bir şapka ile yüzünüzü güneşten koruyarak ve sigarayı bırakarak azaltabilirsiniz.
Dudak kanserinde tedavi genellikle kanserin ameliyat ile çıkarılmasından oluşur. Küçük kanserler için cerrahi, görünüşünüzde hafif bir etki oluşturacak basit bir işlem olabilir.
Daha büyük kanserlerde daha kapsamlı bir cerrahi ihtiyacı olabilir. Dikkatli planlama ve yeniden şekillendirme, normal yeme ve konuşma yeteneğinizi koruyabilir ve ayrıca cerrahi sonrası memnun edici bir görünüşe sahip olabilirsiniz.
Dudak Kanseri belirtileri nelerdir?
Dudak kanserinin belirti ve bulguları şunlardır:
Dudakta düz veya hafifçe kabarık, beyaz renk değişikliği
Dudakta iyileşmeyen yara
Dudakta ve ağız çevresi deride karıncalanma, ağrı veya hissizleşme
Dudak kanserinde doktora ne zaman görünmeli?
Sizi endişelendiren, uzun süredir var olan herhangi bir belirti veya bulguya sahipseniz doktorunuzdan randevu alın.
Dudak Kanseri sebepleri nelerdir?
Dudak kanserine neyin sebep olduğu net değildir. Genellikle kanser, hücrelerin DNA’larında bir mutasyon olduğunda başlar. Hücre DNA’sı, o hücreye neler yapacağını anlatan bilgileri içerir. Bu değişiklikler hücreye kontrolsüz çoğalmaya başlamasını ve ölmesi gereken zamanda yaşamaya devam etmesini söyler. Biriken hücreler bir tümör halini alır ve normal dokulara saldırıp onları yok edebilir.
Sigara, çiğneme tütün, enfiye, puro ve diğerleri dahil herhangi bir tür tütün kullanımı
Açık ten rengi
Dudakların aşırı güneş ışığına maruziyeti
Bağışıklık sisteminde zayıflık
Dudak kanseri korunma yolları nelerdir?
Dudak kanseri riskini azaltmak için şunları yapabilirsiniz:
Tütün kullanmayı bırakın/ kullanmaya başlamayın. Eğer tütün kullanıyorsanız, bırakın. Eğer kullanmıyorsanız, başlamayın. Sigara şeklinde de çiğneyerek de olsa tütün kullanmak, dudaktaki hücreleri kanser yapıcı, tehlikeli kimyasallara maruz bırakır.
Gün ortasında güneşten uzak durun. Kuzey Amerika için güneş ışınlarının en güçlü olduğu saatler 10.00 ile 16.00 arasıdır. Kışın veya hava bulutlu olduğunda bile dışarıda yapacağınız aktiviteleri günün kalan saatlerine planlayın.
Bulutlu günler dahil, en az 30 faktör (SPF) olan geniş spektrumlu bir güneş kremi kullanın. Kremi bolca uygulayın ve her 2 saatte bir yenileyin. Eğer yüzüyor veya terliyorsanız daha sık yenileyin.
Solaryumdan uzak durun. Solaryum UV ışınları yayar ve dudak kanseri riskini artırır.
Dudak kanserinde tanı
Dudak kanserinin tanısında kullanılan testler ve yöntemler şunlardır:
Fizik muayene. Fizik muayene esnasında doktorunuz dudak, ağız, yüz ve boyun bölgelerini bir kanser izi aramak üzere inceleyecek ve belirti ve bulgulara dair sizinle konuşacaktır.
Test amaçlı doku örneği almak. Biyopsi esnasında doktorunuz laboratuvar testi için küçük bir doku örneği çıkaracaktır. Laboratuvarda doku örneklerini analiz eden doktor (patolog) kanser olup olmadığına, kanserin türüne, kanser hücrelerindeki agresiflik seviyesine karar verebilir.
Görüntüleme yöntemleri. Görüntüleme yöntemleri kanserin dudak dışına yayılıp yayılmadığına karar vermekte kullanılabilir. Bu yöntemler bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ve pozitron emisyon tomografisi (PET)’dir.
Dudak tedavisi nasıl yapılır?
Dudak kanseri tedavileri şunları içerir:
Cerrahi. Cerrahi, dudak kanserini ve onu çevreleyen sağlıklı dokuyu çıkarmak amacıyla uygulanır. Ardından cerrah normal yeme, içme ve konuşmaya izin verecek şekilde dudağı onarır. Ayrıca yara izini azaltacak teknikler de kullanılır.
Küçük kanserler için cerrahi sonrası dudağın onarılması basit bir işlem olabilir. Ancak daha büyük kanserlerde dudağın onarılması için yetenekli bir plastik ve rekonstrüktif cerrah gerekebilir. Rekonstrüktif cerrahi vücudun başka bir bölgesinden, yüze doku veya deri taşınmasını da içerebilir. Ayrıca dudak kanseri cerrahisi, boyundaki kanserli lenf düğümlerinin çıkarılmasını da içerebilir.
Radyoterapi. Radyoterapi kanser hücrelerini öldürmek için X-Ray veya protonlar gibi güçlü ışınları kullanır. Dudak kanserinde radyoterapi tek başına veya cerrahi sonrası uygulanabilir. Radyasyon yalnız dudağa veya boyundaki lenf düğümlerine de verilebilir.
Dudak kanserinde radyoterapi çoğunlukla ışınları hassas bir şekilde odaklayan büyük bir makineden gelir. Ancak bazı vakalarda radyasyon doğrudan dudağa yönelir ve kısa süreliğine orada kalır. Bu yöntem brakiterapi olarak adlandırılır ve doktorların radyasyonun daha yüksek dozlarını uygulamasına imkan tanır.
Kemoterapi. Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için güçlü ilaçlar kullanır. Dudak kanserinde bazen kemoterapi, tedavinin verimini artırmak adına radyoterapi ile birlikte verilir. Vücudun diğer kısımlarına yayılmış ileri dudak kanserlerinde kemoterapi, sizi daha rahat hissettirmek amacıyla belirti ve bulguları azaltmak üzere kullanılabilir.
Hedeflenmiş ilaç tedavisi. Hedeflenmiş ilaç tedavileri kanser hücrelerinde bulunan özel zayıflıklara odaklanır, bu zayıflıkları engelleyerek kanser hücrelerinin ölmesine neden olur. Genellikle kemoterapi ile birlikte uygulanır.
İmmünoterapi. İmmünoterapi, bağışıklık sisteminizin kanser ile savaşmasına yardım eden bir ilaç tedavisidir. Vücudunuzun hastalıklarla savaşan bağışıklık sistemi kanser hücrelerine saldırmayabilir çünkü bu hücreler bağışıklık sisteminden saklanmalarına yardımcı olacak proteinler üretirler. İmmünoterapi bu sürece karşı çalışır. Dudak kanserinde immünoterapi, kanser ilerlediğinde ve diğer tedaviler seçenek oluşturmadığında düşünülebilir.
