Eğer sigara içiyorsanız ya da akciğer kanseri için başka riskler taşıyorsanız, doktorunuzun siz herhangi bir belirti fark etmeden hastalığı bulmasına yardım edecek bir tarama testi yaptırmanız iyi olabilir. Bu uyarı, hastalığın savaşması daha kolay olan erken evrede tedavinizin başlamasını sağlar.
Taramanızın akciğer kanseri olabileceğinizi göstermesi halinde doktorunuz muhtemelen “tanısal” testler isteyecektir. Bunlar sayesinde hastalığınızın türü nokta atışıyla belirlenir ve vücutta başka yerlere yayılıp yayılmadığı öğrenilebilir.
Uzmanların farklı görüşleri vardır. Amerikan Kanser Derneği, Amerikan Akciğer Sağlığı Derneği ve A.B.D. Önleyici Hizmetler Görev Gücü dâhil olmak üzere birçok sağlık kuruluşu en az 55 yaşınızdaysanız ve uzun süredir sigara içiyorsanız veya içtiyseniz yaptırmanız gerektiği görüşündedir.
Sigara içmenin yanında akciğer kanserine yakalanma riskinizi artıran başka sebepler vardır. Doktorunuz aşağıdaki durumlarda tarama yaptırmanızı önerebilir:
Tarama testi yaptırmaya karar verirseniz muhtemelen düşük doz bilgisayarlı tomografi (LDCT) adı verilen bir işleme gireceksiniz. Bu, akciğerlerinizin ayrıntılı fotoğraflarını oluşturmak için X-Işınlarını kullanan bir cihazdır.
Yapılması son derece kolay bir tetkiktir. Önceden aç kalmak gibi herhangi bir hazırlığa gerek yoktur. Yalnızca, bir teknisyen taramayı yaparken nefesinizi 6 saniye süreyle tutmanız gerekir. Tüm işlem yaklaşık 10 dakika sürmektedir.
Yalnız aklınızda tutmanız gereken bir husus bulunmaktadır: LCDT bazen kanser gibi gözüken ama gerçekte kanser olmayan bir sonuç verebilir. Doktorlar bu durumu yalancı pozitiflik olarak adlandırmaktadır. Sağlamasını yapmak için başka testler yaptırmanız gerekebilir.
Doktorunuz belirtileriniz ya da tarama testi sonucunda kanser olabilineceğinizi düşünürse bu testlerden bazılarını yaptırmanız gerekebilir.
Balgam Sitolojisi. Bu test mukozada kanser hücrelerini arar. Bir örnek almak, akciğerlerinizden bir miktar balgam gelmesi için derin bir nefes alıp ardından yeterli güçle öksüreceksiniz. Ardından, bunu bir kaba tükürürsünüz.
Görüntüleme Testleri Akciğer kanseri olabilecek tümörleri ararlar. Doktorunuz hastalığınızın yayılıp yayılmadığını ve eğer yayıldıysa vücudun neresinde olduğunu ortaya çıkarır.
Tanı koymada yararlı olabilecek görüntüleme testlerinden bazıları:
Akciğer Röntgeni. Akciğerlerinizin görüntülerini almak için düşük dozda radyasyonu kullanır.
BT (Bilgisayarlı Tomografi) Bu güçlü X-ışını kanserin boyutunu, şeklini ve yerini gösterir. Göğüs ve karın bölgeniz görüntülenebilir. Eğer bu hastalık sizde varsa doktorunuz karaciğer ya da böbrek üstü bezleriniz gibi başka alanlara yayılıp yayılmadığını görebilir.
PET (pozitron emisyon tomografisi). Kanser hücrelerinde toplanan özel bir türde radyasyonu kullanılır. Daha sonra, bir kamerayla bu alanların fotoğrafı çekilir. Doktorunuz bu testi daha önce bir röntgende görünen büyümenin kanser olup olmadığını belirlemek ve başka yerlere yayılıp yayılmadığını görmek için kullanır.
Biyopsi
Bu testte doktorunuz bir mikroskop altında kanser olup olmadığını görmek ve eğer kanserse türünü anlamak için akciğerinizden bir miktar hücre alır. Bunu yapmanın birkaç yolu bulunmaktadır:
İğne biyopsisi ya da iğne aspirasyonu. Doktorunuz cildinizi uyuşturarak doku örneğini almak için bir iğne kullanır.
Doktorunuz iki farklı türden bahsedebilir. İnce bir iğne kullanırsa buna ince iğne aspirasyonu denir.
Hücrelerle birlikte bir doku örneğini almak için biraz daha kalın ve içi boş bir iğnenin kullanıldığı işleme core biyopsi adı verilir. Doktorunuz iğneyi doğru noktaya yönlendirmek için BT taramasını ya da röntgeni kullanabilir.
Bronkoskopi. Bu test için doktorunuz akciğerlerinize yerleştirdiği ince bir boru yardımıyla bir doku örneği alır.
Torasentez. Doktorunuz kanser hücrelerini kontrol edeceği sıvıyı almak için akciğeriniz ile göğüs duvarınızın arasına bir iğne yerleştirir.
Endoskopik ultrason. Bu testi yaptırdığınızda doktorunuz endoskop adı verilen ışıklı bir tüp içerisinden bir iğne yerleştirir.
Açık biyopsi. Bu işlemin bir hastanede ameliyathanede yapılması gerekir. Göğüs kafesinizdeki bir kesi yoluyla doku örneği bir cerrah tarafından alınır. Bu işlem yapıldığı süre boyunca sizi uyutacak anestezi yapılacaktır.
Biyopsi ne şekilde yapılırsa yapılsın, işlem bittiği zaman çıkartılan hücreler bir laboratuara gönderilir. Patolog adı verilen bir uzman doktor bunlardan herhangi birinin kanser olup olmadığını kontrol etmek için bunları bir mikroskop altında inceler.
Eğer akciğer kanseri tanısı alırsanız doktorunuz tedavi planını sizinle konuşacaktır. Fakat aynı zamanda ihtiyacınız olan duygusal desteği de aldığınızdan emin olun. Aile fertlerine ve arkadaşlarınıza konuyu açın. Siz hastalığınızla uğraşıp durumunuzu iyileştirirken onlar da çok önemli bir destek kaynağı olabilirler. Ayrıca sizinle aynı süreci yaşayan insanlarla konuşabileceğiniz destek gruplarını araştırın.
